Kompleksowy przegląd zastosowania probiotyków i postbiotyków w zdrowiu jamy ustnej

Tłumaczenie oryginalnego artykułu: Aziz Homayouni Rad, Hadi Pourjafar and Esmaeel Mirzakhani, A comprehensive review of the application of probiotics and postbiotics in oral health, Front Cell Infect Microbiol. 2023; 13: 1120995.

Źródło: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10031100/

Streszczenie

Choroby jamy ustnej należą do najczęstszych chorób na świecie, które ludzie zazwyczaj doświadczają w ciągu swojego życia. Próchnica zębów jest chorobą wieloczynnikową, a skład mikrobioty jamy ustnej jest kluczowym czynnikiem w jej rozwoju. Streptococcus mutans jest uważany za najważniejszy gatunek wywołujący próchnicę. Oczekuje się, że probiotyki, które dostosowują mikrobiotę jelitową i redukują liczbę bakterii patogennych w jelicie człowieka, mogą wywierać korzystny wpływ na zdrowie, zwłaszcza poprzez efekt przeciwbakteryjny w jamie ustnej, będącej częścią przewodu pokarmowego człowieka. Dlatego przeprowadzono liczne badania in vitro i in vivo dotyczące roli probiotyków w zapobieganiu próchnicy zębów. W tym przeglądzie omówiono również postbiotyki jako nowatorskie nieożywione związki biologiczne pochodzące od probiotyków.

Słowa kluczowe: próchnica zębów, mikrobiota, mikrobiom, probiotyk, postbiotyk, żywność funkcjonalna

Wprowadzenie

Według Światowej Organizacji Zdrowia około połowa populacji ludzkiej cierpi na choroby jamy ustnej. Około 2,4 miliarda ludzi ma trwałe ubytki zębów, a 532 miliony dzieci dotknięte są próchnicą zębów mlecznych (Collaborators et al., 2020). Opieka stomatologiczna jest kosztowna, a w krajach wysokorozwiniętych około 5% całkowitych kosztów zdrowotnych jest na nią wydawane. W innych krajach wymagane koszty są wyższe niż możliwości (Collaborators et al., 2020). Próchnica zębów jest chorobą związaną z wieloma różnymi czynnikami, takimi jak dieta kariogenna, słaba higiena jamy ustnej, wysokie stężenia bakterii kariogennych, płytki nazębnej, niewystarczający przepływ śliny i brak wystarczającego narażenia na fluor (Petersen, 2003; Selwitz et al., 2007; Laleman et al., 2014; Iheozor-Ejiofor et al., 2015; Laleman and Teughels, 2015). Jak potwierdzają różne badania, skład mikrobioty jamy ustnej jest ściśle związany z zdrowiem jamy ustnej, a jego zaburzenie jest istotnym krokiem w chorobie jamy ustnej (Zainab et al., 2016).

S. mutans, jeden z bakterii w mikroflorze jamy ustnej, jest znany jako podstawowa przyczyna próchnicy zębów i jeden z bakterii tworzących biofilm (Abd and Ali, 2016). Wiele badań klinicznych przeprowadzonych na różnych osobach w społecznościach wykazało związek między poziomem S. mutans a próchnicą (Loesche, 1986; Tanzer et al., 2001). Warto zauważyć, że związek między poziomem S. mutans a występowaniem próchnicy u ludzi jest różny z różnych powodów, w tym z uwagi na czynniki genetyczne w etiopatogenezie próchnicy, a niektórzy pacjenci mogą być bardziej podatni lub odporni na próchnicę (Werneck et al., 2010; Renuka et al., 2013).

Mimo że interwencja różnych czynników jest skuteczna w powodowaniu próchnicy zębów, czynniki mikrobiologiczne są głównym czynnikiem. Dlatego uważa się, że bakterioterapia może być skutecznym sposobem zapobiegania chorobom jamy ustnej (Flichy Fernández et al., 2010; Laleman et al., 2014; Laleman and Teughels, 2015; Gruner et al., 2016).

Ponieważ jama ustna jest pierwszą częścią przewodu pokarmowego, jest logiczne, że probiotyki wywierają swoje działania na jamie ustnej i wpływają na jej mikrobiotę podobnie jak na jelita (Burton et al., 2013). Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które, jeśli spożywane w wystarczających ilościach, przynoszą korzyści zdrowotne gospodarzowi (Walker and Buckley, 2006). Badania in vitro wykazały korzystne efekty różnych szczepów probiotyków przeciwko patogenom jamy ustnej (Dierksen et al., 2007; Haukioja et al., 2008; Hedberg et al., 2008; Twetman et al., 2009a; Lee et al., 2011; Lee and Kim, 2014; Han et al., 2019). Badania in vivo również wspomniały o efektach probiotyków w zapobieganiu lub leczeniu chorób przyzębia i próchnicy zębów. Jednakże niektóre próby zgłosiły sprzeczne wyniki (Gruner et al., 2016; Jayaram et al., 2016).

Potencjalne mechanizmy działania probiotyków na zdrowie jamy ustnej są takie same jak mechanizmy wymienione w badaniach dotyczących przewodu pokarmowego (Meurman, 2005) (Rysunek 1). Dowody wskazują, że część efektów przeciwbakteryjnych probiotyków związana jest z substancjami, które produkują, w tym bakteriocynami, kwasami organicznymi, kwasami tłuszczowymi i nadtlenkiem wodoru (Miles, 2007; Cheng et al., 2021). Biorąc pod uwagę niektóre wyzwania i ograniczenia związane z użyciem probiotyków w produktach spożywczych, stosowanie metabolitów lub ich komponentów nieożywionych (postbiotyków) może być nowym i odpowiednim rozwiązaniem (Rad et al., 2021b).

W tej recenzji, oprócz badania wpływu różnych szczepów probiotyków na zdrowie jamy ustnej i zębów, omówimy również wpływ postbiotyków.

Mikrobiota a zdrowie jamy ustnej

Mikroby żyją w różnych częściach ciała, a stosunek liczby komórek w organizmie człowieka do liczby mikrobów wynosi około 1:10 (Hillman et al., 2017). Postęp w technologiach biologicznych doprowadził do wielu badań mających na celu lepsze zrozumienie składu i wpływu mikrobioty na choroby ludzkie (Gill et al., 2006). Istnieje cztery główne miejsca kolonizacji mikrobiologicznej w ciele: jama ustna, jelita, skóra i pochwa (Relman and Falkow, 2001). Dlatego jama ustna jest jednym z największych miejsc kolonizacji mikrobiologicznej, a mikrobiom jest gromadzony na zębach, języku, miękkim i twardym podniebieniu, kieszonkach dziąsłowych i migdałkach, co jest istotnym czynnikiem w zdrowiu i chorobach jamy ustnej i zębów (Aas et al., 2005; Paster et al., 2006)

więc mikrobiom jamy ustnej składa się z różnorodnych bakterii, z których najczęściej spotykanymi są Actinobacteria, Proteobacteria, Fusobacteria, Bacteroidetes i Firmicutes, które stanowią około 80-95% całkowitego mikrobiomu ust (Bik et al., 2010; Ahn et al., 2011). W jamie ustnej dominują takie gatunki jak Actinomyces, Prevotella, Streptococcus, Fusobacterium, Leptotrichia, Veillonella, Rothia, Corynebacterium, Capnocytophaga, Selenomonas, Treponema, Haemophilus i inne (Liu et al., 2012).

Gdy homeostaza jamy ustnej zostaje zakłócona, a dominacja bakterii korzystnych zostaje utracona, warunki dla dysbiozy i rozwoju różnorodnej populacji bakterii patogennych z parasycznym stylem życia są tworzone (Liu et al., 2012). Zmniejszenie różnorodności bakteryjnej i dominacja mniej licznych rodzajów bakterii obserwuje się w warunkach chorobowych. Na przykład Gomar-Vercher et al. (2014), po pobraniu próbek śliny od 12-letnich dzieci, stwierdzili, że bakterie Porphyromonas i Prevotella są bardziej liczne u dzieci z próchnicą w porównaniu do zdrowych osób, a wraz ze wzrostem nasilenia choroby, zmniejsza się różnorodność bakteryjna.

W próchnicy zębów biorą udział dwa czynniki: układ odpornościowy i dieta. Mikrobiota ustna tworzy kwaśne środowisko na zębach w wyniku częstego spożycia węglowodanów, a w takiej sytuacji bakterie odpornościowe na kwas i kwasogenne prawdopodobnie powodują demineralizację i prowadzą do próchnicy zębów (Tanner et al., 2018). Badanie Palmer et al. (2010) również wykazało, że ocena ryzyka próchnicy często obejmuje dietę i bakterie oraz wykazało korelację między wykrywaniem i obfitością S. mutans a występowaniem próchnicy.

Badanie przeprowadzone na 39 zdrowych i 51 chorych osób wykazało, że profile bakteryjne nietkniętego szkliwa u zdrowych osób znacząco różnią się od profilów bakteryjnych nietkniętego szkliwa u chorych osób (Aas et al., 2008). Gatunki takie jak Staphylococcus intermedius, Eubacterium saburreum, Kingella oralis, Streptococcus cristatus i Gemella morbillorum były obecne w wysokim stopniu u zdrowych osób, ale ich poziomy były istotnie niższe w zdrowym szkliwie u osób chorych. Natomiast gatunki związane z chorobami u osób dorosłych, takie jak Streptococcus sp. grupa H6, Streptococcus sp. klon CH016, Eubacterium sp. klon EI074, Campylobacter showae, Capnocytophaga sputigena, Leptotrichia sp. klon DT031 i Fusobacterium nucleatum subsp. polymorphum były obecne na niższych poziomach w płytkach z białymi plamami lub zmianami wewnętrznymi u osób chorych w porównaniu do poziomów wykrytych u zdrowych osób (Aas et al., 2008).

Inne gatunki związane ze zdrowiem jamy ustnej, takie jak S. mutans, Streptococcus salivarius, Lactobacillus fermentum, L. gasseri, Prevotella klon AO036, Propionibacterium FMA5 i Atopobium genomospecies C1 były obecne w zębach zdrowych osób na niższych poziomach, podczas gdy w jamach próchniczych i w próchnicy głębokiej były obecne na wyższych poziomach (Aas et al., 2008).

W badaniu przeprowadzonym przez Johansson et al. (2016) zaobserwowano wyraźną korelację między częstością występowania S. mutans a próchnicą. Badanie to dotyczyło nastolatków rumuńskich o średnim wieku 14,4 roku, mających minimalne leczenie stomatologiczne, którzy mieli obfite osady nazębne i średnią punktację wskaźnika zniszczeń, ubytków i wypełnień (DMFS) wynoszącą 20,1. W porównaniu, szwedzcy nastolatkowie o średnim wieku 17 lat i średnim DMFS wynoszącym 7,5 mieli regularne leczenie stomatologiczne oraz minimalne widoczne osady nazębne. Rumuńscy nastolatkowie, oprócz większego doświadczenia próchnicy, mieli wyższą częstość diagnozowania S. mutans niż szwedzcy (85% w porównaniu do 50%).

Istnieją jednak dowody na mikrobioty związane z próchnicą nie związaną z mutansami, a około 10-15% osób z aktywną próchnicą nie identyfikuje S. mutans (Hardie et al., 1977; Boyar et al., 1989; Van Houte, 1994; Beighton, 2005; Aas et al., 2008). Dane te sugerują, że potencjalnie kwasotwórcze gatunki biorą udział w próchnicy, niektóre z nich jeszcze nie zostały udomowione (Fitzgerald and Keyes, 1960). Na przykład, Scardovia wiggsiae została wykryta u około 40% dzieci z aktywną próchnicą, które nie miały S. mutans (Tanner et al., 2011).

W badaniu przeprowadzonym przez Hughes et al. (2012), różne części mikrobioty były hodowane w bogatym agarze zawierającym krew i w kwaśnym medium izolacyjnym o niskim pH. Największa różnica między populacją mikrobiotyczną dzieci bez próchnicy a dziećmi z ECC (wczesne próchnice dziecięce) była obserwowana w kwaśnym medium izolacyjnym. Wyniki tego badania wykazały istotną różnicę między zdrowiem a próchnicą w populacji odpornościowej na kwasy. Do odpornych na kwasy gatunki należały S. mutans, Actinomyces odontolyticus oraz kilka niezidentyfikowanych Actinomyces spp., Bifidobacterium, Scardovia oraz gatunki Lactobacillus.

Ponadto, dwa gatunki związane z próchnicą, tj. S. mutans i S. wiggsiae, wykazały istotną różnicę między chorobami a zdrowiem w obu typach izolacji bakterii w kwaśnym agarze lub agarze z krwią (Hughes et al., 2012). W badaniu hodowano kilka nowych gatunków Actinomyces, które były odporne na warunki kwaśne. Dlatego potencjał produkcji kwasów przy niskim pH uważano za odkrycie potencjalnych przyczyn próchnicy (Van Houte, 1994).

Actinomyces od dawna są znane jako część mikrobiomu próchnicowego i są istotną grupą w indukcji i rozwoju próchnicy (Takahashi and Nyvad, 2011). Kilka badań również powiązało Veillonella spp. z próchnicą zębów. Bradshaw and Marsh (1998) donieśli, że Veillonella było najliczniejszym organizmem, zwłaszcza w niskim pH po wszystkich regeneracjach glukozowych. Noorda et al. (1988) donieśli, że produkcja kwasów była wyższa w bakteryjnych osadach zawierających V. alcalescens i S. mutans niż w osadach zawierających tylko jeden z tych dwóch gatunków. Mikx and van der Hoeven (1975) potwierdzili aktywną interakcję między bakteriami produkującymi kwasy a gatunkami Veillonella. Z drugiej strony, Veillonella spp. mogą być ważne dla bakterii produkujących kwasy poprzez redukcję azotanów (Doel et al., 2005). Silva Mendez et al. (1999) donieśli, że niskie stężenia azotanów i poziomy pH poniżej 7 (0,2 mM) zabijały S. mutans. Te wyniki wskazują, że azotany w ślinie wpływają na wzrost i przeżycie bakterii kariogennych.

Nadkarni et al. (2004) i Chhour et al. (2005) stwierdzili, że bakterie podobne do Prevotella i Prevotella dominują w zróżnicowanym wspólnotowym mikrobiomie w niektórych przypadkach próchnicy, co sugeruje, że Prevotella odgrywają rolę w rozwoju próchnicy. Dodatkowo koagregacja między sześcioma gatunkami S. constellatus ND10-13A, S. bovis II/2 ND2-2, L. acidophilus ND7-2A, S. sanguinis II ND7-3, C. sputigena ND2-12A, P. intermedia ND8-9A i F. nucleatum NT6-6A pokazała, że te szczepy mogą współagregować się z wieloma bakteriami jamy ustnej i kontrolować kompozycję wspólnoty mikrobiologicznej, tworząc jednocześnie płytę nazębną i dojrzewając ją (Kolenbrander et al., 1983; Kolenbrander, 2000).

Dowody wskazują, że szeroki zakres szczepów bakteryjnych bierze udział w próchnicy. W badaniu Chhour et al. (2005) stwierdzono, że w 10 próbkach próchnicy występowało 75 gatunków lub filotypów. Do 31 gatunków zostały oddzielnie zgłoszone w każdym z badanych przypadków. Różne gatunki Lactobacilli stanowią około 50% gatunków, a około 15% to Prevotellae. Inne gatunki o wysokim występowaniu to F. nucleatum, Pseudoramibacter alactolyticus, Dialister spp., Selenomonas spp., Eubacterium spp., Olsenella spp., Bifidobacterium spp., członkowie rodziny Lachnospiraceae i Propionibacterium sp. (Chhour et al., 2005). W innych badaniach stwierdzono, że Lactobacillus i Mutans spp. dominują w zaawansowanej próchnicy (Munson et al., 2004; Corby et al., 2005).

W badaniu stwierdzono, że liczba S. mutans zmniejszyła się po leczeniu w porównaniu do stanu przed leczeniem (Hughes et al., 2012). Natomiast w innym badaniu wskazano, że leczenie było związane ze zmianą profilu mikrobiologicznego, ale ta zmiana nie była istotna dla S. mutans (Tanner et al., 2011). Celem leczenia jest zachowanie struktury zęba i zatrzymanie jego dalszego rozkładu (Khushbu and Satyam, 2016), ale ponieważ istnieją dowody na to, że próchnica na początku jest chorobą odwracalną, której przyczyny są wieloczynnikowe, lekarze stomatolodzy nie starają się stosować leczenia interwencyjnego w określonym momencie pojawienia się i nasilenia się choroby. Obecnie jest jasne, że jedynie leczenie restauracyjne próchnicy nie leczy próchnicy, a proces próchnicy powinien być kontrolowany z udziałem pacjenta przez całe jego życie (Pitts, 2004).

Ponadto, biorąc pod uwagę, że leczenie chorób zębów nie jest możliwe dla wszystkich członków społeczeństwa z powodu konieczności poniesienia dużych kosztów i poświęcenia czasu, zapobieganie jest bardziej ekonomicznym rozwiązaniem. Dlatego należy brać pod uwagę higienę osobistą i modyfikację diety (Khushbu and Satyam, 2016). Również dzieci odziedziczają mikrobiotę ustną od opiekuna głównego, matki. Dlatego bardzo ważne jest skoncentrowanie się na zapobieganiu i terapii u opiekunów dzieci, aby zapobiec próchnicy u dzieci (Tanner et al., 2002).

Podsumowując, zrozumienie złożoności mikrobiomu jamy ustnej i jego roli w zdrowiu i chorobach jamy ustnej jest kluczowe dla opracowania skutecznych strategii zapobiegania i leczenia próchnicy. Badania nad różnorodnością bakteryjną, mechanizmami interakcji pomiędzy różnymi gatunkami bakterii oraz wpływem czynników środowiskowych i dietetycznych na mikrobiom jamy ustnej są niezbędne do dalszego udoskonalania terapii próchnicy oraz promowania zdrowia jamy ustnej w populacji.

Bakterie Lactobacillus a zdrowie jamy ustnej

Próchnica zębów to miejscowe demineralizowanie twardych tkanek korony i powierzchni korzeniowej zęba, które zachodzi w akumulacji bakteryjnej przylegającej do powierzchni zębów, nazywanej płytą nazębną, składającej się z galaretowatej substancji (Gupta and Gupta, 2015). S. mutans został określony jako główny gatunek bakterii powodujący próchnicę ze względu na swoją silną produkcję kwasów i wysoką tolerancję na warunki kwaśne (Sales-Campos et al., 2019; Hasslöf and Stecksén-Blicks, 2020). Badania wykazały, że liczba S. mutans w ślinie osób bez próchnicy wynosi zwykle od 104 do 105 CFU/mL (Deepti et al., 2008), jednak przy 106 CFU/mL ryzyko próchnicy znacznie wzrasta (Klock and Krasse, 1979). W tym kontekście 105 CFU/mL zostało uznane za próg próchnicy w badaniach klinicznych (Caglar et al., 2008b; Ghasemi et al., 2017; Bafna et al., 2018).

Bakterie probiotyczne mogą powodować chemiczne i fizyczne zmiany w florze mikrobiologicznej jamy ustnej ludzi (Teughels et al., 2007). Teoretycznie probiotyki mają silniejsze przyleganie do tkanek jamy ustnej niż patogeny i mogą konkurować o powierzchnie adhezyjne. Powoduje to agregację bakteryjną i koagregację oraz formowanie nowego biofilmu (Twetman, 2012; Piwat et al., 2015; Takahashi, 2015; Morales et al., 2016). Probiotyki konkurują z florą mikrobiologiczną jamy ustnej oraz patogenami o miejsca adhezyjne, składniki odżywcze i czynniki wzrostu, chroniąc tym samym zdrowie jamy ustnej. Te bakterie agregują się po przyleganiu do jamy ustnej i zapobiegają adhezji bakterii patogennych poprzez produkcję składników przeciwbakteryjnych, takich jak kwasy, bakteriocyny i nadtlenki. Dlatego bakterie probiotyczne mogą hamować wzrost bakterii powodujących próchnicę oraz choroby przyzębia, wywoływać odpowiedź immunologiczną przeciwko patogenom oraz zapobiegać destrukcji tkanek i stanom zapalnym w jamie ustnej (Sanders, 1969; Yasui et al., 1999; Roberts and Darveau, 2002; Wilson, 2005; Twetman, 2012; Twetman and Keller, 2012; Devine et al., 2015; Laleman et al., 2015; Gruner et al., 2016; Morales et al., 2016). Różni badacze przeanalizowali wpływ spożycia probiotyków na próchnicę. Na przykład (Jindal et al., 2011); Wattanarat et al. (2015) stwierdzili, że stosowanie probiotyków może zmniejszyć liczbę S. mutans i tym samym mieć efekt zapobiegawczy na próchnicę. Nadelman et al. (2018) podczas metaanalizy doszli do wniosku, że probiotyki, w tym Lactobacillus, Bifidobacterium i Streptococcus, mogą istotnie zmniejszyć liczbę S. mutans w porównaniu do grup kontrolnych i zapobiec próchnicy. Wyniki tej metaanalizy są zgodne z przeglądami systematycznymi, które wykazały istotne zmniejszenie liczby S. mutans po spożyciu probiotyków (Cagetti et al., 2013; Laleman et al., 2014; Gruner et al., 2016).

Szczepy takie jak Bifidobacterium spp. oraz L. rhamnosus, L. reuteri i L. casei wykazały zdolność do zmiany kolonizacji bakterii próchnicznych, co może zapobiegać próchnicy (Meurman and Stamatova, 2007). Kõll‐Klais et al. (2005b) badali szczepy Lactobacillus w swoich badaniach i stwierdzili, że 69% szczepów może hamować wzrost S. mutans, a 82% szczepów może hamować wzrost Porphyromonas gingivalis. Zarówno L. salivarius, jak i L. fermentum wykazują aktywność antagonistyczną wobec wzrostu S. mutans (Strahinic et al., 2007). Ponadto L. salivarius TI 2711 izolowany od zdrowego człowieka wykazał działanie hamujące w stosunku do P. intermedia, P. nigrescens i P. gingivalis po współkulturze (Ishikawa et al., 2003). W badaniu Sookkhee et al. (2001) zbadano zdolność do hamowania wzrostu różnych patogenów jamy ustnej przez 3790 bakterii kwasu mlekowego (LAB) i stwierdzono, że L. rhamnosus i L. paracasei wykazują silne działanie przeciwbakteryjne wobec kilku patogenów jamy ustnej. Biorąc pod uwagę korzyści trawienne Lactobacilli oraz fakt, że szczep L. rhamnosus GG nie jest kariogenny z powodu braku zdolności do przyswajania sacharozy ani laktozy (Homofermentative Lactobacilli), Meurman et al. (1995) jako pierwsi wykazali efekt hamujący tego bakterium na patogena próchnicy. Dlatego oczekuje się, że ten bakterium będzie korzystny dla zdrowia jamy ustnej (Stamatova et al., 2009). W tym kontekście stwierdzono, że L. rhamnosus GG ATCC 53103 wytwarza związek hamujący wzrost Streptococcus sobrinus i sugeruje zmniejszenie ryzyka próchnicy (Haukioja et al., 2006). Lactococcus lactis został również przedstawiony jako inny skuteczny szczep Lactobacilli w eliminacji kolonizacji patogennych bakterii jamy ustnej i modyfikacji mikroflory jamy ustnej. Bakteria ta wykazała zdolność eliminacji kolonizacji bakterii takich jak Actinomyces, V. dispar, S. oralis oraz kariogennego S. sobrinus (Comelli et al., 2002).

Z drugiej strony niektóre badania twierdzą, że same Lactobacillus są związane z inicjacją i rozwojem próchnicy (Chuang et al., 2011; Sidhu et al., 2015). Podczas ich metabolizmu Lactobacillus wytwarzają kwasy, które mogą zwiększać ryzyko próchnicy (Huang et al., 2015). Shimada et al. (2015) stwierdzili, że liczba Lactobacillus była istotnie wyższa u dzieci z próchnicą niż u dzieci bez próchnicy. Dlatego doszli do wniosku, że liczba Lactobacillus w jamie ustnej jest związana z postępem próchnicy. W innych badaniach istnieją dowody wskazujące, że Lactobacillus są bardziej związane z rozwojem próchnicy niż z inicjacją próchnicy i odgrywają istotną rolę w rozwoju próchnicy (Edwardsson, 1974; Maltz et al., 2002; Karpiński and Szkaradkiewicz, 2013; Caufield et al., 2015).

Bifidobakterie a zdrowie jamy ustnej

Zainteresowanie stosowaniem probiotycznych bifidobakterii w prewencji i leczeniu chorób mikrobiologicznych jamy ustnej rośnie. Jednak wyniki badań klinicznych dotyczących wpływu bifidobakterii na mikrobiotę jamy ustnej są sprzeczne i kontrowersyjne. Niektóre badania wskazują, że bifidobakterie mają działanie przeciwdziałające próchnicy, podczas gdy inne publikują sprzeczne wyniki. Niewiele badań badało wpływ bifidobakterii na S. mutans, a niektóre z tych badań badały również efekty bifidobakterii w połączeniu z lactobacillusami. W metaanalizie przeprowadzonej przez Gruner et al. (2016) wykazano, że bifidobacterium nie skutecznie zmniejsza liczebności lactobacillus w ślinie, ale istotnie redukuje liczebność S. mutans. Ponadto badania stosowania suplementów bifidobacterium i lactobacillus spp. wykazały zmniejszenie liczebności S. mutans w jamie ustnej (Mahantesha et al., 2015; Ghasemi et al., 2017). Podobne wyniki odnotowano u osób nie stosujących fluoru (Ghasemi et al., 2017). W przeciwieństwie do tego w niektórych badaniach stosowanie Bifidobacterium animalis BB-12 i innych gatunków rodzaju Bifidobacterium u osób nie stosujących fluoru nie wykazało terapeutycznego wpływu na próchnicę (Pinto et al., 2014; Nozari et al., 2015). Przeprowadzono metaanalizę, aby zbadać różnice w liczebności S. mutans w ślinie przed i po spożyciu Bifidobacterium. Połączone wyniki czterech badań nie wykazały istotnych różnic (Pinto et al., 2014; Nagarajappa et al., 2015; Srivastava et al., 2016; Javid et al., 2020). Jedno badanie stwierdziło, że bifidobakterie nie miały istotnego wpływu na zmniejszenie liczby S. mutans, ale istotnie zmniejszyły liczebność P. gingivalis w biofilmie (Jäsberg et al., 2016). Z drugiej strony Valdez et al. (2016) wykazali, że Bifidobacterium może tworzyć kwaśne środowisko i zwiększać tworzenie biofilmu, sugerując, że Bifidobacterium może mieć kariogenne działanie na zęby. Haukioja et al. (2008) zgłosili, że Bifidobacterium może prowadzić do demineralizacji zębów z powodu produkcji kwasów. Ponadto dwugatunkowe biofilmy tworzone przez S. mutans i bifidobakterie produkują więcej kwasów niż biofilm S. mutans samodzielnie, co prowadzi do większych spadków pH (de Matos et al., 2017). Zhai et al. (2009) zbadali rozkład bifidobakterii w jamie ustnej i związek między bifidobakteriami a próchnicą u dzieci. Wyniki klinicznego badania wskazywały na 47,5% występowanie bifidobakterii u pacjentów z ciężką chorobą próchniczą a 0% u zdrowych osób bez próchnicy. Tabela 2 przedstawia wyniki badań klinicznych dotyczących wpływu bifidobakterii na zdrowie jamy ustnej. Liczba badań stosujących bifidobakterie samodzielnie i oddzielnie od lactobacillusów jest ograniczona, co utrudnia wyciąganie wniosków na temat wpływu bifidobakterii na liczbę S. mutans i próchnicę. W związku z tym w przyszłości powinno się przeprowadzić więcej badań z produktami spożywczymi zawierającymi wyłącznie bifidobakterie.

Probiotyki a infekcje drożdżakowe

Candida Grzybica Candida albicans jest jednym z powszechnych czynników zakaźnych w jamie ustnej. W starszym wieku i w warunkach immunosupresyjnych wzrasta ryzyko infekcji drożdżakowych (Jiang et al., 2016). Candida obejmuje różne gatunki, z których najczęściej izolowane z jamy ustnej są C. krusei, C. glabrata, C. tropicalis, C. parapsilosis i C. albicans. Rośnie również problem oporności na leki przeciwgrzybicze na świecie, co wymaga nowych metod zwalczania patogennych grzybów. Probiontyczne Lactobacillus wykazują różne efekty hamujące wobec drożdżycy jamy ustnej w badaniach in vitro. Lactobacillus rhamnosus GG wykazał silne działanie hamujące (Jiang et al., 2015). Haukioja et al. (2006) przeprowadzili kontrolowane placebo badanie, aby po raz pierwszy zbadać wpływ probiotyków na obfitość Candida w jamie ustnej. Spożycie sera zawierającego Propionibacterium freudenreichii ssp. shermanii JS i Lactobacillus rhamnosus GG zmniejszyło obfitość C. albicans o 75% u osób starszych. Napój Yakult zawierający B. breve i L. casei zwiększa poziom ślinowych białek wydzielniczych i powoduje znaczący spadek liczby Candida i gatunków niebędących Candida w jamie ustnej osób starszych (Mendonça et al., 2012). Ponadto spożycie pastylek L. reuteri i sera probiotycznego zawierającego Lactobacillus rhamnosus LC 705 i Lactobacillus rhamnosus GG zmniejszyło liczbę drożdżyc w jamie ustnej związanych z próchnicą (Ahola et al., 2002; Kraft-Bodi et al., 2015). W randomizowanym badaniu klinicznym przeprowadzonym na 60 dzieciach pokazano, że płukanie jamy ustnej probiotykiem przez jeden tydzień było tak skuteczne jak chlorheksydyna diglukonian 0,2% w zmniejszaniu liczby C. albicans (Mishra et al., 2016). Zgłoszono również, że bakterie probiotyczne mają działanie przeciwbiofilmowe przeciwko C. albicans (James et al., 2016; Matsubara et al., 2016) oraz zdolność do produkcji biofilmów dwóch gatunków C. albicans i S. mutans (Krzyściak et al., 2017). Na podstawie tych obiecujących badań można szacować, że rozwój badań nad związkiem między probiotykami a infekcjami drożdżakowymi jamy ustnej oraz badania molekularne mechanizmy działania probiotyków mogą poszerzyć ich potencjalne zastosowania w przyszłości (Meurman and Stamatova, 2007).

Probiotyki a choroby przyzębia

Choroba przyzębia to stan zapalny tkanki podtrzymującej zęby, obejmujący dziąsła, kości zębowe, zewnętrzną warstwę korzeni zębowych oraz związane z nimi tkanki łączne. Choroba ta rozpoczyna się od tworzenia się płytki nazębnej. Objawy choroby przyzębia to krwawienie przy sondowaniu, zmiany koloru dziąseł, obrzęk, ból, a w zaawansowanych stadiach luźne zęby. Probiotyki zapobiegają tworzeniu się płytki nazębnej poprzez obniżenie pH śliny i produkcję przeciwutleniaczy, które wykorzystują wolne elektrony używane w mineralizacji płytki, ponieważ w takich warunkach bakterie chorobotwórcze nie mogą tworzyć płytki. Dzięki temu probiotyki zapobiegają chorobie przyzębia. Dodatkowo, w różnych badaniach zgłoszono obiecujące wyniki stosowania probiotyków w leczeniu poziomu płytki nazębnej, zapalenia dziąseł, choroby przyzębia oraz znacznego zmniejszenia patogenów chorób przyzębia. Obecnie, zgodnie z nowymi ustaleniami, trzy czynniki są znane jako przyczyny periodontitis związanych z płytką nazębną. Są nimi: podatny organizm, obecność patogenu oraz niski poziom lub brak korzystnej mikroflory (Slots and Rams, 1991; Socransky and Haffajee, 1992; Wolff et al., 1994). Niestabilna równowaga między flory patogennej a saprofitycznej jamy ustnej u podatnej osoby może prowadzić do choroby przyzębia (Dye, 2012). Przez planowanie i oczyszczanie korzeni, uważane za podstawową metodę leczenia, możliwe jest znaczące zmniejszenie inwazyjnych periopatogenów. Leczenie oczyszczania choroby przyzębia jest możliwe na dwa sposoby, chirurgiczny lub niechirurgiczny. Czasami konieczne jest również systemowe podawanie leków przeciwbakteryjnych. Chociaż usuwanie płytki za pomocą mechanicznego narzędzia na powierzchni jest skuteczną metodą leczenia, ponowne zasiedlenie kieszeni jest bardzo nieprzewidywalne (Morales et al., 2016; Meurman and Stamatova, 2018). Biorąc pod uwagę, że stosowanie tych leków stopniowo prowadzi do oporności bakteryjnej, potrzebne są nowe alternatywy (Laleman and Teughels, 2015; Morales et al., 2016). Ponieważ probiotyk może modyfikować florę mikrobiologiczną jamy ustnej, może być on prawdopodobnie celową strategią w klinicznym kontrolowaniu periodontitis, oprócz innych korzystnych zalet, jakie zapewnia gospodarzowi (Saha et al., 2012). Z jednej strony probiotyki mogą konkurować z patogenami chorób przyzębia i modyfikować warunki dysbiozy, co przyczynia się do zmniejszenia ogólnego immunogenności mikrobioty jamy ustnej, a także mogą modyfikować ścieżki immunologiczne/zapalne w celu zmniejszenia niszczącego zapalenia periodontitis i prowadzić do homeostazy immunologicznej, która może być utrzymywana przez długi czas przez osobę (Allaker and Stephen, 2017). Wykazano, że obecność probiotyków o odpowiedniej koncentracji 108 CFU/mL w opatrunkach periodontalnych zmniejsza liczbę patogenów chorób przyzębia, w tym Actinomyces sp., Bacteroides sp., S. intermedius i C. albicans (Volozhin et al., 2004). Wykazano również, że probiotyczne Lactobacillus mają zdolność hamowania wzrostu patogenów chorób przyzębia w jamie ustnej (Sookkhee et al., 2001; Ishikawa et al., 2003; Kõll‐Klais et al., 2005b). Istnieje bezpośredni związek między stanem zapalnym i destrukcją przyzębia a zmniejszeniem poziomu LAB (Kõll-Klais et al., 2005a). Stwierdzono, że bakterie takie jak L. fermentum i L. gasseri w jamie ustnej pacjentów z przewlekłym periodontitis miały niższe poziomy niż u zdrowych osób (Kõll‐Klais et al., 2005b). Stosowanie L. reuteri wykazało również zmniejszenie krwawienia dziąseł i zmniejszenie zapalenia dziąseł (Krasse et al., 2006; Meurman and Stamatova, 2007). W innym badaniu L. reuteri stosowano jako suplement do tradycyjnych metod leczenia pacjentów z periodontitis, co spowodowało zmniejszenie liczby P. gingivalis, P. intermedia i Aggregatibacter actinomycetemcomitans (Vivekananda et al., 2010). Oprócz zmniejszenia liczby patogenów chorób przyzębia, działanie probiotyków spowodowało zmniejszenie stężenia IL-17, IL-1β i TNF-α w płynie zasadowym szczeliny dziąsłowej (Teughels et al., 2013; Szkaradkiewicz et al., 2014). W modelach myszy wykazano, że probiotyki bazujące na jelitach mogą mieć ochronny efekt na periodontitis poprzez modulację odpornościową (McCabe et al., 2015; Kobayashi et al., 2017). W związku z tym cecha ta probiotyków może uczynić je alternatywą dla antybiotyków w leczeniu chorób przyzębia, co pomaga zmniejszyć ogólny ciężar oporności na antybiotyki (Bidault et al., 2007; Rams et al., 2014). Metaanalizy również potwierdzają korzystanie z probiotyków w zarządzaniu periodontitis (Gruner et al., 2016; Martin-Cabezas et al., 2016). Jednak przed zaleceniem rutynowego stosowania probiotyków w leczeniu periodontitis i zapalenia dziąseł należy wziąć pod uwagę różne aspekty i punkty. Na przykład długość leczenia i sposób jego przeprowadzania, aby patogenna mikrobiota nie przeważała ponownie po jego zakończeniu, a także zwrócenie uwagi na możliwe ryzyko, jakie może wywołać spożycie probiotyków u osób z osłabionym układem odpornościowym.

Probiotyki a halitoza

Halitoza, czyli nieprzyjemny zapach z ust, jest chorobą zależną od różnych czynników, a jej pochodzenie może być jamowe lub pozajamowe (Van den Broek et al., 2007; Oliveira-Neto et al., 2013). Halitoza jest zwykle przypisywana biofilmowi w przestrzeniach międzyzębowych, tylniej części języka oraz przewlekłym chorobom zapalnym. Występowanie tej choroby w różnych populacjach szacuje się na od 22 do 50 procent (Miyazaki, 1995; Meningaud et al., 1999; Yaegaki and Coil, 2000; Quirynen et al., 2009; Akaji et al., 2014). Siarkowe gazy, takie jak dimetylosulfid, siarkowodór i metylomerkaptan, odgrywają istotną rolę w powodowaniu nieprzyjemnego zapachu. Te gazy są uwalniane w jamie ustnej (na powłoce języka, w przypadku zapalenia migdałków, zapalenia dziąseł, periodontitis) w wyniku degradacji siarkowych aminokwasów przez bakterie (Figura 3). Do różnorodnych bakterii przyczyniających się do tej choroby należą F. nucleatum, Treponema denticola, P. intermedia i P. gingivalis (Corcoran et al., 2004). Z drugiej strony poziomy gatunków bakteryjnych tworzących dominującą mikrobiotę u osób zdrowych nie są istotne u osób z halitozą (Kazor et al., 2003). Obecne terapie dążą do eliminacji tych patogennych bakterii za pomocą chemicznych lub fizycznych środków przeciwbakteryjnych. Leczenie przeciwbakteryjne zmniejsza populację bakterii chorobotwórczych oraz bakterii niebiorących udziału w powodowaniu halitozy, ale prawdopodobnie skutecznych w utrzymaniu normalnego środowiska mikrobiologicznego jamy ustnej. Efektem tego leczenia jest tymczasowe zmniejszenie złego zapachu, a po pewnym czasie bakterie powodujące halitozę ponownie się pojawiają (Burton et al., 2005). Probiotyki, które są skuteczne w utrzymaniu zdrowia przyzębia, mogą również być użyteczne w eliminacji złego zapachu, pomagając w utrzymaniu zdrowej ekologii języka, ponieważ w zdrowiu jamy ustnej dostęp do niektórych obszarów języka, takich jak tylna powierzchnia grzbietowa do brodawek okrężnych, gdzie kolonizuje duże ilości gatunków bakteryjnych gram-ujemnych powiązanych z halitozą, jest trudniejszy (Allaker et al., 2008). Niemniej jednak wiadomo, że język jest bardziej płytką przestrzenią niż wnęki przyzębne pod względem gatunków, które normalnie kolonizują, sugerując konieczność odpowiedniego dostosowania probiotycznych szczepów do kolonizacji wnęk przyzębnych, które mogą swobodnie kolonizować język w celu wywierania korzystnego wpływu na zdrowie (Zaura et al., 2009; Eren et al., 2014). Po raz pierwszy Kang et al. (2006) poszukiwali probiotyku do zapobiegania lub leczenia halitozy, stosując podejście naukowe. U dzieci, po płukaniu roztworem do płukania zawierającym Weissella cibaria, zaobserwowano znaczący spadek poziomu H2S (48,2%) i CH3SH (59,4%), a co za tym idzie halitozy (Lima et al., 2005; Kang et al., 2006). Potencjalnym kandydatem do rywalizacji z gatunkami bakterii zwiększającymi poziom lotnych związków siarkowych jest S. salivarius, który wykazał działanie hamujące na lotne związki siarkowe (VSC). Płukanie chlorheksydyną, a następnie ssalozenge zawierające szczep S. salivarius K12 zmniejszyło poziom VSC w oddechu u większości badanych osób i utrzymało te poziomy przez co najmniej 2 tygodnie (Sullivan and Nord, 2005). Ten szczep produkuje dwa lantybiotyczne bakteriocyny, które hamują szczepy Gram-dodatnie związane z halitozą (Meurman and Stamatova, 2007). S. salivarius K12 wydaje się być zdolny do długotrwałego zmniejszenia złego oddechu poprzez zastąpienie bakterii odpowiedzialnych za halitozę (Burton et al., 2006). W niektórych innych badaniach opisano efekt tego szczepu w eliminacji złego oddechu (Horz et al., 2007; Wescombe et al., 2010; Masdea et al., 2012). W badaniu wykazano, że L. salivarius WB21 pozytywnie wpływa na wyniki testu organoleptycznego oraz złego oddechu (Iwamoto et al., 2010). Żucie gumy zawierającej probiotyki może również zmniejszyć poziomy bakterii produkujących niezwiązane z siarką zapachy. W badaniu przeprowadzonym przez Keller et al. (2012b) stwierdzono, że oceny organoleptyczne znacząco zmniejszyły się po spożyciu gumy do żucia zawierającej L. reuteri w porównaniu do grupy placebo. W przeciwieństwie do tego, nie zaobserwowano poprawy stężenia VSC w oddechu ani ocen organoleptycznych po leczeniu tabletkami do ssania L. brevis CD2 (Marchetti et al., 2015). Również po spożyciu mleka zawierającego L. casei Shirota nie zaobserwowano istotnego zmniejszenia stężenia VSC w oddechu ani ocen organoleptycznych (Sutula et al., 2013). Zastosowanie efektów przeciwdrobnoustrojowych niektórych bakterii spoza jamy ustnej, takich jak S. thermophilus, E. faecium i W. cibaria, zostało również opisane w badaniach laboratoryjnych (Lee and Baek, 2014; Jang et al., 2016; Suzuki et al., 2016). Wydaje się, że efekt probiotyków, głównie stosowanych w produktach spożywczych komercyjnych, został mniej zbadany w przeszłych badaniach. Dlatego zaleca się, aby przyszłe badania skupiły się na takich szczepach.

Zastosowanie postbiotyków jako nowych związków biologicznych w poprawie zdrowia jamy ustnej

W ostatnich latach badacze używali różnych określeń takich jak supernatant wolny od komórek, biogenne, abiotyczne, metabiotyki, pseudoprobiotyki, duchowe probiotyki, paraprobiotyki i postbiotyki, aby wprowadzić nieżywe części lub metabolity bakterii probiotycznych. W tym czasie postbiotyk był najczęściej używanym terminem (Abbasi et al., 2022). Ze względu na niejasne definicje i szeroki zakres bioaktywności metabolitów produkowanych przez probiotyki, termin postbiotyk można zdefiniować następująco: każdy rozpuszczalny czynnik (produkty lub metabolity metabolizmu mikroorganizmów lub związki produkowane w wyniku działania LAB na składniki kultury lub żywności), który jest uwalniany przez żywe probiotyki lub po ich lizie komórkowej podczas fermentacji, jest wydzielany w żywności, kulturach mikrobiologicznych lub jelitach. W trakcie procesu fermentacji probiotyki odżywiają się prebiotykami i produkują szeroki zakres postbiotyków. Funkcjonalny mechanizm probiotyków związany jest z produkcją związków takich jak bakteriocyny, kwasy organiczne, kwasy tłuszczowe i nadtlenek wodoru (Miles, 2007; Stamatova and Meurman, 2009; Takahashi, 2015; Żółkiewicz et al., 2020; Rad et al., 2020b; Moradi et al., 2021) (Figura 4). Te związki obecnie są produkowane metodami laboratoryjnymi i jeśli są spożywane w wystarczających ilościach, mogą wywierać efekty zdrowotne (Aguilar-Toalá et al., 2018; Moradi et al., 2021). Ponadto, ze względu na ich korzystne właściwości przeciwdrobnoustrojowe, są uważane za obiecującą alternatywę dla antybiotyków (Johnson et al., 2019; Rad et al., 2020a). Kwasy organiczne są uznawane za jedne z najważniejszych i najbardziej imponujących składników postbiotyków. Kwas mlekowy produkowany podczas fermentacji bakteryjnej skutecznie kontroluje patogenność (Baird et al., 2006). Bakteriocyny są peptydami, które wykazują aktywność przeciwdrobnoustrojową. Te związki są odporne na ciepło i pH oraz mogą zapobiegać rozwojowi patogenów w przewodzie pokarmowym. Mechanizm działania bakteriocyn polega na działaniu na błonę komórkową bakterii (Gálvez et al., 2007; Šušković et al., 2010). Kwasy tłuszczowe, jako jeden z komponentów postbiotyków, wykazują dobre działanie przeciwdrobnoustrojowe. Długołańcuchowe kwasy tłuszczowe, takie jak kwas eikozapentaenowy, są aktywne przeciwko bakteriom Gram-dodatnim. Kwasy tłuszczowe wykazują różne mechanizmy przeciwdrobnoustrojowe przeciwko bakteriom, w tym zwiększają przepuszczalność błon, lizują komórki bakteryjne, zakłócają strukturę i działanie enzymów, zakłócają łańcuch transportu elektronów oraz indukują morfologiczne i funkcjonalne zmiany w podatnych składnikach takich jak białka (Desbois, 2012; Yoon et al., 2018). H2O2 (nadtlenek wodoru) jest innym środkiem przeciwdrobnoustrojowym, którego działanie jest przypisywane jego silnemu działaniu utleniającemu na komórkę bakteryjną oraz destrukcyjnemu wpływowi na strukturę białek w jej cytoplazmie (Osborn and Akoh, 2002). Wcześniej omówiono korzystne działania niektórych probiotyków w poprawie zdrowia jamy ustnej i zapobieganiu chorobom jamy ustnej. Uważa się, że właściwości przeciwdrobnoustrojowe probiotyków wynikają z produkcji związków bakteriobójczych, takich jak nadtlenek wodoru i kwasy organiczne, oraz związków przeciwgrzybiczych, takich jak bakteriocyny i kwasy tłuszczowe (Twetman et al., 2009a). Ponadto, wykazano, że L. reuteri produkuje rozpuszczalne w wodzie związki przeciwdrobnoustrojowe, takie jak reuterin (Talarico et al., 1988) i reutericyklina (Ganzle et al., 2000), które wykazują działanie antagonistyczne. Te substancje są odporne na enzymy lipolityczne i proteolityczne (El-Ziney and Debevere, 1998) oraz utrzymują swoje funkcje w szerokim zakresie pH (Rodriguez et al., 2003). S. dentisani, izolowany z jamy ustnej osób bez próchnicy, również może produkować bakteriocyny i można go uznać za kolejny użyteczny gatunek probiotyczny (López-López et al., 2017). Dodatkowo, w trzymiesięcznym badaniu klinicznym wyniki wykazały, że szczep probiotyczny S. salivarius M18, który również produkuje bakteriocyny, może zmniejszyć rozwój próchnicy u dzieci (Di Pierro et al., 2015). Wykazano, że niektóre gatunki bakteryjne, takie jak S. sanguinis (Trüper and De’Clari, 1997) i S. uberis, nie są obecne w próbkach płytki poddziąsłowej u osób z trudnym do leczenia zapaleniem przyzębia i u osób z miejscowym młodzieńczym zapaleniem przyzębia, ale występują w próbkach płytki poddziąsłowej u zdrowych osób. Wykazano, że te szczepy zapobiegają rozwojowi A. actinomycetemcomitans (Norskov-Lauritsen, 2006) i innych patogenów przyzębia (Hillman and Socransky, 1982; Hillman et al., 1985) poprzez produkcję nadtlenku wodoru (Hillman and Shivers, 1988).

Postbiotyki w odniesieniu do zdrowia jamy ustnej mogą mieć potencjał poprawy zdrowia dziąseł, zapobiegania próchnicy oraz leczenia innych stanów chorobowych jamy ustnej. Ich zalety wynikają z ich zdolności do produkcji substancji przeciwdrobnoustrojowych, które mogą wpływać na całą mikroflorę jamy ustnej, poprawiając jej równowagę i wspierając zdrowie dziąseł. Postbiotyki mogą działać zarówno miejscowo, jak i systemowo, oferując alternatywę dla tradycyjnych antybiotyków w leczeniu infekcji jamy ustnej oraz przyczyniając się do zmniejszenia oporności na antybiotyki.

Podsumowując, probiotyki, prebiotyki i postbiotyki mają duży potencjał w poprawie zdrowia jamy ustnej poprzez wpływ na mikroflorę bakteryjną i immunologiczną. Badania nad tymi związkami wciąż trwają, a dalsze badania mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia ich roli i korzyści dla zdrowia jamy ustnej oraz jako alternatywy dla tradycyjnych metod leczenia i prewencji chorób jamy ustnej.

Stwierdzono, że obniżenie poziomu pH i demineralizacja zębów przez bakterie (Kidd and Fejerskov, 2004) takie jak S. mutans, S. sobrinus oraz Lactobacillus spp., wynika z kwasów organicznych produkowanych w biofilmie jako produkty przemian metabolicznych podczas fermentacji (Simon, 2007; Conrads et al., 2014). Z drugiej strony, jak wspomniano, jednym z mechanizmów probiotyków zapobiegających wzrostowi bakterii chorobotwórczych jest produkcja kwasów organicznych. W związku z tym pojawia się pytanie, czy obecność tych kwasów powoduje dalsze obniżenie pH i wzrost próchnicy zębów. W różnych badaniach wykazano, że poziom pH śliny był znacząco wyższy w grupie leczonej probiotykami niż w grupie kontrolnej. Wyniki te są zgodne z innymi badaniami, które również wykazały wzrost poziomu pH po spożyciu jogurtu (Shakovetz et al., 2013) oraz probiotyków zawierających twaróg (SrivaStava et al., 2016a). Wzrost poziomu pH po spożyciu probiotyków może być wynikiem ich konkurencji z bakteriami chorobotwórczymi i zmniejszenia ich liczby. To zmniejszenie liczby patogenów wytwarzających kwasy powoduje spadek produkcji kwasu i jako rezultat wzrost pH śliny. Ponieważ próchnica jest powodowana przez zaburzenia pH, te wyniki mogą być istotne.

Kwestia ochrony i bezpieczeństwa zyskała uwagę w ostatnich latach ze względu na powszechność produktów żywnościowych zawierających probiotyki. Szczep probiotyczny stosowany do leczenia choroby bakteryjnej musi mieć pewne cechy. Na przykład bakterie probiotyczne nie powinny powodować choroby ani być przyczyną innych stanów chorobowych poprzez zakłócenie ekosystemu, w którym przebywają (Hillman et al., 2000). Powinny również być badane i przesiewane pod kątem ogólnego bezpieczeństwa, takiego jak obecność genów oporności na antybiotyki i te związane z potencjalną inwazyjnością (Corcoran et al., 2004; Meurman and Stamatova, 2007). Biorąc pod uwagę te obawy dotyczące spożycia żywych bakterii, należy rozważyć odpowiednią i bezpieczną alternatywę, która ma takie same korzyści zdrowotne jak probiotyki (Aguilar-Toalá et al., 2018). Dowody uzyskane z badań in vitro i in vivo wskazują, że postbiotyki są klinicznie bezpieczne i mają korzystne i terapeutyczne działania, jeśli są stosowane w odpowiednich ilościach i czasie (Patel and Denning, 2013; Dinić et al., 2017). Dzięki cechom takim jak bezpieczny profil, długi okres przydatności do spożycia (do 5 lat), brak toksycznych efektów, standaryzacja i łatwiejszy transport, postbiotyki mogą stanowić bezpieczne i ekonomicznie opłacalne alternatywy dla probiotyków w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym (Homayouni Rad et al., 2021; Rad et al., 2021a).

Podsumowując, probiotyki i ich efekty terapeutyczne w kontrolowaniu, zapobieganiu i leczeniu niektórych chorób od lat są przedmiotem zainteresowania. Dlatego wzrasta chęć ludzi do stosowania produktów spożywczych i farmaceutycznych zawierających probiotyki. Ze względu na problemy związane z przeżyciem probiotyków w żywności do czasu spożycia, a także w niekorzystnych warunkach środowiskowych i układu pokarmowego, wzrósł także zainteresowanie stosowaniem produktów ubocznych i wydzielin probiotycznych, zwłaszcza postbiotyków. Ponieważ nie ma potrzeby przeżycia probiotyków, a te związki są długotrwale przechowywane i łatwo włączone do różnych formuł żywnościowych, postbiotyki mogą być odpowiednią alternatywą dla żywych probiotyków. Jednym z nowych tematów jest zastosowanie postbiotyków w utrzymaniu i poprawie zdrowia jamy ustnej. Różne badania wykazały, że obecność probiotyków w jamie ustnej ma istotne działanie w zmniejszaniu nieprawidłowości takich jak próchnica, grzybica jamy ustnej, infekcja i obrzęk dziąseł i podniebienia. Wydaje się, że stosowanie postbiotyków zamiast probiotyków ma podobne działanie i może być skuteczne w zapobieganiu i leczeniu wielu chorób zakaźnych jamy ustnej i zębów wywołanych obecnością patogenów takich jak S. mutans, a wyniki istniejących badań potwierdzają ten wpływ. Niemniej jednak istnieją nadal pewne wyzwania, czy postbiotyki są tak trwałe jak probiotyki. Ponadto, aby udowodnić te efekty profilaktyczne i terapeutyczne, potrzebne są dalsze badania na zwierzętach i badania kliniczne na ludziach, zwłaszcza w przypadku postbiotyków różnych typów i gatunków probiotyków, aby w końcu udowodnić ich skuteczność. Ponieważ probiotyki są kwasogennymi bakteriami, podobnie jak bakterie kariogenne takie jak S. mutans, przyszłe badania mogą również badać kwestię różnic między ilością i rodzajem kwasów produkowanych przez szczepy probiotyczne i patogenne. Wyniki tych badań mogą dostarczyć bardziej jednoznacznych dowodów i uzasadnień, czy istnieje różnica w kariogenności tych kwasów i szczepów je produkujących.

Źródła:

• Aas J. A., Griffen A. L., Dardis S. R., Lee A. M., Olsen I., Dewhirst F. E., et al.. (2008). Bacteria of dental caries in primary and permanent teeth in children and young adults. J. Clin. Microbiol. 46 (4), 1407–1417. doi: 10.1128/JCM.01410-07 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Aas J. A., Paster B. J., Stokes L. N., Olsen I., Dewhirst F. E. (2005). Defining the normal bacterial flora of the oral cavity. J. Clin. Microbiol. 43 (11), 5721–5732. doi: 10.1128/JCM.43.11.5721-5732.2005 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Abbasi A., Rad A. H., Ghasempour Z., Sabahi S., Kafil H. S., Hasannezhad P., et al.. (2022). The biological activities of postbiotics in gastrointestinal disorders. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 62 (22), 5983–6004. doi: 10.1080/10408398.2021.1895061 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Abd S. T., Ali A. F. (2016). The effect of zinc oxide nanoparticles on streptococcus mutans of human saliva (In vitro study). J. Baghdad. Coll. Dentistry. 28 (2), 158–164. [Google Scholar]
• Aguilar-Toalá J., Garcia-Varela R., Garcia H., Mata-Haro V., González-Córdova A., Vallejo-Cordoba B., et al.. (2018). Postbiotics: An evolving term within the functional foods field. Trends Food Sci. Technol. 75, 105–114. doi: 10.1016/j.tifs.2018.03.009 [CrossRef] [Google Scholar]
• Ahn J., Yang L., Paster B. J., Ganly I., Morris L., Pei Z., et al.. (2011). Oral microbiome profiles: 16S rRNA pyrosequencing and microarray assay comparison. PloS One 6 (7), e22788. doi: 10.1371/journal.pone.0022788 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Ahola A. J., Yli-Knuuttila H., Suomalainen T., Poussa T., Ahlström A., Meurman J. H., et al.. (2002). Short-term consumption of probiotic-containing cheese and its effect on dental caries risk factors. Arch. Oral. Biol. 47 (11), 799–804. doi: 10.1016/S0003-9969(02)00112-7 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Akaji E. A., Folaranmi N., Ashiwaju O. (2014). Halitosis: a review of the literature on its prevalence, impact and control. Oral. Health Prev. Dent. 12 (4), 297–304. doi:  10.3290/j.ohpd.a33135 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Allaker R. P., Stephen A. S. (2017). Use of probiotics and oral health. Curr. Oral. Health Rep. 4 (4), 309–318. doi: 10.1007/s40496-017-0159-6 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Allaker R. P., Waite R. D., Hickling J., North M., McNab R., Bosma M. P. (2008). Topographic distribution of bacteria associated with oral malodour on the tongue. Arch. Oral. Biol. 53, S8–S12. doi: 10.1016/S0003-9969(08)70003-7 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Aminabadi N., Erfanparast L., Ebrahimi A., Oskouei S. (2011). Effect of chlorhexidine pretreatment on the stability of salivary lactobacilli probiotic in six-to twelve-year-old children: A randomized controlled trial. Caries. Res. 45 (2), 148–154. doi: 10.1159/000325741 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Angarita-Díaz M., Forero-Escobar D., Cerón-Bastidas X., Cisneros-Hidalgo C., Dávila-Narvaez F., Bedoya-Correa C., et al.. (2020). Effects of a functional food supplemented with probiotics on biological factors related to dental caries in children: a pilot study. Eur. Arch. Paediatric. Dentistry 21 (1), 161–169. doi: 10.1007/s40368-019-00468-y [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Ashwin D., Vijayaprasad K., Taranath M., Ramagoni N. K., Nara A., Sarpangala M. (2015). Effect of probiotic containing ice-cream on salivary mutans streptococci (SMS) levels in children of 6-12 years of age: A randomized controlled double blind study with six-months follow up. J. Clin. Diagn. Res.: JCDR 9 (2), ZC06. doi:  10.7860/JCDR/2015/10942.5532 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Bafna H. P., Ajithkrishnan C., Kalantharakath T., Singh R. P., Kalyan P., Vathar J. B., et al.. (2018). Effect of short-term consumption of amul probiotic yogurt containing lactobacillus acidophilus La5 and bifidobacterium lactis Bb12 on salivary streptococcus mutans count in high caries risk individuals. Int. J. Appl. Basic. Med. Res. 8 (2), 111. doi: 10.4103/ijabmr.IJABMR_447_16 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Baird B., Lucia L., Acuff G., Harris K., Savell J. (2006). Beef hide antimicrobial interventions as a means of reducing bacterial contamination. Meat. Sci. 73 (2), 245–248. doi: 10.1016/j.meatsci.2005.11.023 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Beighton D. (2005). The complex oral microflora of high-risk individuals and groups and its role in the caries process. Community Dentistry Oral. Epidemiol. 33 (4), 248–255. doi: 10.1111/j.1600-0528.2005.00232.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Bidault P., Chandad F., Grenier D. (2007). Risk of bacterial resistance associated with systemic antibiotic therapy in periodontology. J. Can. Dental Assoc. 73 (8). [PubMed] [Google Scholar]
• Bik E. M., Long C. D., Armitage G. C., Loomer P., Emerson J., Mongodin E. F., et al.. (2010). Bacterial diversity in the oral cavity of 10 healthy individuals. ISME. J. 4 (8), 962–974. doi: 10.1038/ismej.2010.30 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Boyar R., Thylstrup A., Holmen L., Bowden G. (1989). The microflora associated with the development of initial enamel decalcification below orthodontic bands in vivo in children living in a fluoridated-water area. J. Dental Res. 68 (12), 1734–1738. doi: 10.1177/00220345890680120301 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Bradshaw D., Marsh P. (1998). Analysis of pH–driven disruption of oral microbial communities in vitro . Caries. Res. 32 (6), 456–462. doi: 10.1159/000016487 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Burton J., Chilcott C., Moore C., Speiser G., Tagg J. (2006). A preliminary study of the effect of probiotic streptococcus salivarius K12 on oral malodour parameters. J. Appl. Microbiol. 100 (4), 754–764. doi: 10.1111/j.1365-2672.2006.02837.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Burton J., Chilcott C., Tagg J. (2005). The rationale and potential for the reduction of oral malodour using streptococcus salivarius probiotics. Oral. Dis. 11, 29–31. doi: 10.1111/j.1601-0825.2005.01084.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Burton J. P., Wescombe P. A., Macklaim J. M., Chai M. H., MacDonald K., Hale J. D., et al.. (2013). Persistence of the oral probiotic streptococcus salivarius M18 is dose dependent and megaplasmid transfer can augment their bacteriocin production and adhesion characteristics. PloS One 8 (6), e65991. doi: 10.1371/journal.pone.0065991 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Cagetti M. G., Mastroberardino S., Milia E., Cocco F., Lingström P., Campus G. (2013). The use of probiotic strains in caries prevention: A systematic review. Nutrients 5 (7), 2530–2550. doi: 10.3390/nu5072530 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Caglar E. (2014). Effect of bifidobacterium bifidum containing yoghurt on dental plaque bacteria in children. J. Clin. Pediatr. Dentistry 38 (4), 329–332. doi: 10.17796/jcpd.38.4.p608312353256684 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Caglar E., Kavaloglu S., Kuscu O., Sandalli N., Holgerson P., Twetman S. (2007). Effect of chewing gums containing xylitol or probiotic bacteria on salivary mutans streptococci and lactobacilli. Clin. Oral. Invest. 11 (4), 425–429. doi: 10.1007/s00784-007-0129-9 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Çaglar E., Kavaloglu Cildir S., Ergeneli S., Sandalli N., Twetman S. (2006). Salivary mutans streptococci and lactobacilli levels after ingestion of the probiotic bacterium lactobacillus reuteri ATCC 55730 by straws or tablets. Acta Odontol. Scand. 64 (5), 314–318. doi:  10.1080/00016350600801709 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Çaglar E., Kuscu O. O., Cildir S. K., Kuvvetli S. S., Sandalli N. (2008. a). A probiotic lozenge administered medical device and its effect on salivary mutans streptococci and lactobacilli. Int. J. Paediatric. Dentistry 18 (1), 35–39. doi:  10.1111/j.1365-263X.2007.00866.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Caglar E., Onder Kuscu O., Selvi Kuvvetli S., Kavaloglu Cildir S., Sandalli N., Twetman S. (2008. b). Short-term effect of ice-cream containing bifidobacterium lactis bb-12 on the number of salivary mutans streptococci and lactobacilli. Acta Odontol. Scand. 66 (3), 154–158. doi: 10.1080/00016350802089467 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Çaglar E., Sandalli N., Twetman S., Kavaloglu S., Ergeneli S., Selvi S. (2005). Effect of yogurt with bifidobacterium DN-173 010 on salivary mutans streptococci and lactobacilli in young adults. Acta Odontol. Scand. 63 (6), 317–320. doi:  10.1080/00016350510020070 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Campus G., Cocco F., Carta G., Cagetti M. G., Simark-Mattson C., Strohmenger L., et al.. (2014). Effect of a daily dose of lactobacillus brevis CD2 lozenges in high caries risk schoolchildren. Clin. Oral. Invest. 18 (2), 555–561. doi: 10.1007/s00784-013-0980-9 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Cannon M., Trent B., Vorachek A., Kramer S., Esterly R. (2013). Effectiveness of CRT at measuring the salivary level of bacteria in caries prone children with probiotic therapy. J. Clin. Pediatr. Dentistry 38 (1), 55–60. doi: 10.17796/jcpd.38.1.b481624264142082 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Caufield P., Schön C., Saraithong P., Li Y., Argimón S. (2015). Oral lactobacilli and dental caries: a model for niche adaptation in humans. J. Dental Res. 94 (9_suppl), 110S–118S. doi: 10.1177/0022034515576052 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Cheng Y., Liu J., Ling Z. (2021). Short-chain fatty acids-producing probiotics: A novel source of psychobiotics. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 1-31, 7929–7959. doi:  10.1080/10408398.2021.1920884 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Chhour K.-L., Nadkarni M. A., Byun R., Martin F. E., Jacques N. A., Hunter N. (2005). Molecular analysis of microbial diversity in advanced caries. J. Clin. Microbiol. 43 (2), 843–849. doi: 10.1128/JCM.43.2.843-849.2005 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Chuang L.-C., Huang C.-S., Ou-Yang L.-W., Lin S.-Y. (2011). Probiotic lactobacillus paracasei effect on cariogenic bacterial flora. Clin. Oral. Invest. 15 (4), 471–476. doi: 10.1007/s00784-010-0423-9 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Cildir S. K., Sandalli N., Nazli S., Alp F., Caglar E. (2012). A novel delivery system of probiotic drop and its effect on dental caries risk factors in cleft lip/palate children. Cleft. Palate-craniofacial. J. 49 (3), 369–372. doi: 10.1597/10-035 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Cogulu D., Topaloglu-Ak A., Caglar E., Sandalli N., Karagozlu C., Ersin N., et al.. (2010). Potential effects of a multistrain probiotic-kefir on salivary streptococcus mutans and lactobacillus spp. J. Dental Sci. 5 (3), 144–149. doi: 10.1016/S1991-7902(10)60021-9 [CrossRef] [Google Scholar]
• Collaborators G. O. D., Bernabe E., Marcenes W., Hernandez C., Bailey J., Abreu L., et al.. (2020). Global, regional, and national levels and trends in burden of oral conditions from 1990 to 2017: A systematic analysis for the global burden of disease 2017 study. J. Dental Res. 99 (4), 362–373. doi: 10.1177/0022034520908533 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Comelli E. M., Guggenheim B., Stingele F., Neeser J. R. (2002). Selection of dairy bacterial strains as probiotics for oral health. Eur. J. Oral. Sci. 110 (3), 218–224. doi: 10.1034/j.1600-0447.2002.21216.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Conrads G., de Soet J. J., Song L., Henne K., Sztajer H., Wagner-Döbler I., et al.. (2014). Comparing the cariogenic species streptococcus sobrinus and s. mutans on whole genome level. J. Oral. Microbiol. 6 (1), 26189. doi:  10.3402/jom.v6.26189 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Corby P., Lyons-Weiler J., Bretz W., Hart T., Aas J., Boumenna T., et al.. (2005). Microbial risk indicators of early childhood caries. J. Clin. Microbiol. 43 (11), 5753–5759. doi: 10.1128/JCM.43.11.5753-5759.2005 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Corcoran B., Ross R., Fitzgerald G., Stanton C. (2004). Comparative survival of probiotic lactobacilli spray-dried in the presence of prebiotic substances. J. Appl. Microbiol. 96 (5), 1024–1039. doi: 10.1111/j.1365-2672.2004.02219.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Deepti A., Jeevarathan J., Muthu M. (2008). Effect of fluoride varnish on streptococcus mutans count in saliva of caries free children using dentocult SM strip mutans test: A randomized controlled triple blind study. Int. J. Clin. Pediatr. Dentistry. 1 (1), 1. doi: 10.5005/jp-journals-10005-1001 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• de Matos B. M., Brighenti F. L., Do T., Beighton D., Koga-Ito C. Y. (2017). Acidogenicity of dual-species biofilms of bifidobacteria and streptococcus mutans. Clin. Oral. Invest. 21 (5), 1769–1776. doi: 10.1007/s00784-016-1958-1 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Desbois ,. A. P. (2012). Potential applications of antimicrobial fatty acids in medicine, agriculture and other industries. Recent Patents. Anti-infective. Drug Discovery 7 (2), 111–122. doi: 10.2174/157489112801619728 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Devine D. A., Marsh P. D., Meade J. (2015). Modulation of host responses by oral commensal bacteria. J. Oral. Microbiol. 7 (1), 26941. doi: 10.3402/jom.v7.26941 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Dierksen K. P., Moore C. J., Inglis M., Wescombe P. A., Tagg J. R. (2007). The effect of ingestion of milk supplemented with salivaricin a-producing streptococcus salivarius on the bacteriocin-like inhibitory activity of streptococcal populations on the tongue. FEMS Microbiol. Ecol. 59 (3), 584–591. doi: 10.1111/j.1574-6941.2006.00228.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Dinić M., Lukić J., Djokić J., Milenković M., Strahinić I., Golić N., et al.. (2017). Lactobacillus fermentum postbiotic-induced autophagy as potential approach for treatment of acetaminophen hepatotoxicity. Front. Microbiol. 8, 594. doi: 10.3389/fmicb.2017.00594 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Di Pierro F., Zanvit A., Nobili P., Risso P., Fornaini C. (2015). Cariogram outcome after 90 days of oral treatment with streptococcus salivarius M18 in children at high risk for dental caries: results of a randomized, controlled study. Clin. Cosmetic. Investigational. Dentistry 7, 107. doi: 10.2147/CCIDE.S93066 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Doel J. J., Benjamin N., Hector M. P., Rogers M., Allaker R. P. (2005). Evaluation of bacterial nitrate reduction in the human oral cavity. Eur. J. Oral. Sci. 113 (1), 14–19. doi: 10.1111/j.1600-0722.2004.00184.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Dye B. A. (2012). Global periodontal disease epidemiology. Periodontol. 2000. 58 (1), 10–25. doi: 10.1111/j.1600-0757.2011.00413.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Edwardsson S. (1974). Bacteriological studies on deep areas of carious dentine. Odontol. Rev. 25 (32), 1–143. [PubMed] [Google Scholar]
• El-Ziney M., Debevere J. (1998). The effect of reuterin on listeria monocytogenes and escherichia coli O157: H7 in milk and cottage cheese. J. Food Prot. 61 (10), 1275–1280. doi: 10.4315/0362-028X-61.10.1275 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Eren A. M., Borisy G. G., Huse S. M., Mark Welch J. L. (2014). Oligotyping analysis of the human oral microbiome. Proc. Natl. Acad. Sci. 111 (28), E2875–E2884. doi: 10.1073/pnas.1409644111 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Fitzgerald R. J., Keyes P. H. (1960). Demonstration of the etiologic role of streptococci in experimental caries in the hamster. J. Am. Dental Assoc. 61 (1), 9–19. doi: 10.14219/jada.archive.1960.0138 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Flichy Fernández A., Alegre Domingo T., Peñarrocha Oltra D., Peñarrocha Diago M. (2010). Probiotic treatment in the oral cavity: An update. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 15 (5), 677–80. [PubMed] [Google Scholar]
• Gálvez A., Abriouel H., López R. L., Omar N. B. (2007). Bacteriocin-based strategies for food biopreservation. Int. J. Food Microbiol. 120 (1-2), 51–70. doi: 10.1016/j.ijfoodmicro.2007.06.001 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Ganzle M. G., Holtzel A., Walter J., Jung G. N., Hammes W. P. (2000). Characterization of reutericyclin produced by lactobacillus reuteri LTH2584. Appl. Environ. Microbiol. 66 (10), 4325–4333. doi: 10.1128/AEM.66.10.4325-4333.2000 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Ghasemi E., Mazaheri R., Tahmourespour A. (2017). Effect of probiotic yogurt and xylitol-containing chewing gums on salivary s mutans count. J. Clin. Pediatr. Dentistry. 41 (4), 257–263. doi: 10.17796/1053-4628-41.4.257 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Ghasempour M., Sefidgar S. A. A., Moghadamnia A. A., Ghadimi R., Gharekhani S., Shirkhani L. (2014). Comparative study of kefir yogurt-drink and sodium fluoride mouth rinse on salivary mutans streptococci. J. Contemp. Dental Pract. 15 (2), 214. [PubMed] [Google Scholar]
• Gill S. R., Pop M., DeBoy R. T., Eckburg P. B., Turnbaugh P. J., Samuel B. S., et al.. (2006). Metagenomic analysis of the human distal gut microbiome. Science 312 (5778), 1355–1359. doi:  10.1126/science.1124234 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Gizani S., Petsi G., Twetman S., Caroni C., Makou M., Papagianoulis L. (2016). Effect of the probiotic bacterium lactobacillus reuteri on white spot lesion development in orthodontic patients. Eur. J. Orthodontics. 38 (1), 85–89. doi: 10.1093/ejo/cjv015 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Glavina D., Goršeta K., Škrinjarić I., Negovetić Vranić D., Mehulić K., Kožul K. (2012). Effect of LGG yoghurt on streptococcus mutans and lactobacillus spp. salivary counts in children. Collegium. Antropol. 36 (1), 129–132. [PubMed] [Google Scholar]
• Gomar-Vercher S., Cabrera-Rubio R., Mira A., Almerich-Silla J. (2014). Relationship of children’s salivary microbiota with their caries status: a pyrosequencing study. Clin. Oral. Invest. 18 (9), 2087–2094. doi: 10.1007/s00784-014-1200-y [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Gruner D., Paris S., Schwendicke F. (2016). Probiotics for managing caries and periodontitis: Systematic review and meta-analysis. J. Dentistry. 48, 16–25. doi: 10.1016/j.jdent.2016.03.002 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Gupta D., Gupta R. K. (2015). Investigation of antibacterial efficacy of acacia nilotica against salivary mutans streptococci: A randomized control trial. Gen. Dentistry. 63 (1), 23–27. [PubMed] [Google Scholar]
• Han N., Jia L., Su Y., Du J., Guo L., Luo Z., et al.. (2019). Lactobacillus reuteri extracts promoted wound healing via PI3K/AKT/β-catenin/TGFβ1 pathway. Stem Cell Res. Ther. 10 (1), 1–11. doi:  10.1186/s13287-019-1324-8 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hardie J., Thomson P., South R., Marsh P., Bowden G., McKee A., et al.. (1977). A longitudinal epidemiological study on dental plaque and the development of dental caries–interim results after two years. J. Dental Res. 56 (3_suppl), 90–98. doi: 10.1177/00220345770560032401 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hasslöf P., Stecksén-Blicks C. (2020). Probiotic bacteria and dental caries. Impact. Nutr. Diet. Oral. Health 28, 99–107. doi: 10.1159/000455377 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hasslöf P., West C., Videhult F. K., Brandelius C., Stecksén-Blicks C. (2013). Early intervention with probiotic lactobacillus paracasei F19 has no long-term effect on caries experience. Caries. Res. 47 (6), 559–565. doi: 10.1159/000350524 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hatakka K., Ahola A. J., Yli-Knuuttila H., Richardson M., Poussa T., Meurman J. H., et al.. (2007). Probiotics reduce the prevalence of oral candida in the elderly–a randomized controlled trial. J. Dental Res. 86 (2), 125–130. doi: 10.1177/154405910708600204 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hatakka K., Savilahti E., Pönkä A., Meurman J. H., Poussa T., Näse L., et al.. (2001). Effect of long term consumption of probiotic milk on infections in children attending day care centres: Double blind, randomised trial. Bmj 322 (7298), 1327. doi: 10.1136/bmj.322.7298.1327 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Haukioja A., Söderling E., Tenovuo J. (2008). Acid production from sugars and sugar alcohols by probiotic lactobacilli and bifidobacteria in vitro . Caries. Res. 42 (6), 449–453. doi: 10.1159/000163020 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Haukioja A., Yli-Knuuttila H., Loimaranta V., Kari K., Ouwehand A., Meurman J. H., et al.. (2006). Oral adhesion and survival of probiotic and other lactobacilli and bifidobacteria in vitro . Oral. Microbiol. Immunol. 21 (5), 326–332. doi: 10.1111/j.1399-302X.2006.00299.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hedberg M., Hasslöf P., Sjöström I., Twetman S., Stecksén-Blicks C. (2008). Sugar fermentation in probiotic bacteria–an in vitro study. Oral. Microbiol. Immunol. 23 (6), 482–485. doi: 10.1111/j.1399-302X.2008.00457.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hillman J., Brooks T., Michalek S., Harmon C., Snoep J., van der Weijden C. (2000). Construction and characterization of an effector strain of streptococcus mutans for replacement therapy of dental caries. Infect. Immun. 68 (2), 543–549. doi: 10.1128/IAI.68.2.543-549.2000 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hillman E. T., Lu H., Yao T., Nakatsu C. H. (2017). Microbial ecology along the gastrointestinal tract. Microbes Environments. 32 (4), 300–313. doi: 10.1264/jsme2.ME17017 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hillman J., Shivers M. (1988). Interaction between wild-type, mutant and revertant forms of the bacterium streptococcus sanguis and the bacterium actinobacillus actinomycetemcomitans in vitro and in the gnotobiotic rat. Arch. Oral. Biol. 33 (6), 395–401. doi: 10.1016/0003-9969(88)90196-3 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hillman J., Socransky S. (1982). Bacterial interference in the oral ecology of actinobacillus actinomycetemcomitans and its relationship to human periodontosis. Arch. Oral. Biol. 27 (1), 75–77. doi: 10.1016/0003-9969(82)90180-7 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hillman J., Socransky S., Shivers M. (1985). The relationships between streptococcal species and periodontopathic bacteria in human dental plaque. Arch. Oral. Biol. 30 (11-12), 791–795. doi: 10.1016/0003-9969(85)90133-5 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Homayouni Rad A., Aghebati Maleki L., Samadi Kafil H., Abbasi A. (2021). Postbiotics: A novel strategy in food allergy treatment. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 61 (3), 492–499. doi:  10.1080/10408398.2020.1738333 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Homayouni-Rad A., Fathi-Zavoshti H., Douroud N., Shahbazi N., Abbasi A. (2020. a). Evaluating the role of postbiotics as a new generation of probiotics in health and diseases. J. Ardabil. Univ. Med. Sci. 19 (4), 381–399. doi: 10.29252/jarums.19.4.381 [CrossRef] [Google Scholar]
• Homayouni Rad A., Samadi Kafil H., Fathi Zavoshti H., Shahbazi N., Abbasi A. (2020. b). Therapeutically effects of functional postbiotic foods. Clin. Excellence. 10 (2), 33–52. doi: 10.15171/hpp.2020.02 [CrossRef] [Google Scholar]
• Horz H. P., Meinelt A., Houben B., Conrads G. (2007). Distribution and persistence of probiotic streptococcus salivarius K12 in the human oral cavity as determined by real-time quantitative polymerase chain reaction. Oral. Microbiol. Immunol. 22 (2), 126–130. doi: 10.1111/j.1399-302X.2007.00334.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Huang X., Schulte R. M., Burne R. A., Nascimento M. M. (2015). Characterization of the arginolytic microflora provides insights into pH homeostasis in human oral biofilms. Caries. Res. 49 (2), 165–176. doi: 10.1159/000365296 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Hughes C. V., Dahlan M., Papadopolou E., Loo C. Y., Pradhan N. S., Lu S. C., et al.. (2012). Aciduric microbiota and mutans streptococci in severe and recurrent severe early childhood caries. Pediatr. Dentistry 34 (2), 16E–23E. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• Iheozor-Ejiofor Z., Worthington H. V., Walsh T., O’Malley L., Clarkson J. E., Macey R., et al.. (2015). Water fluoridation for the prevention of dental caries. Cochrane Database Syst. Rev. 6). doi: 10.1002/14651858.CD010856.pub2 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Ishikawa H., Aiba Y., Nakanishi M., Oh-hashi Y., Koga Y. (2003). Suppression of periodontal pathogenic bacteria in the saliva of humans by the administration of lactobacillus salivarius TI 2711. Nihon. Shishubyo. Gakkai. Kaishi. (J. Japanese. Soc. Periodontol.) 45 (1), 105–112. doi: 10.2329/perio.45.105 [CrossRef] [Google Scholar]
• Iwamoto T., Suzuki N., Tanabe K., Takeshita T., Hirofuji T. (2010). Effects of probiotic lactobacillus salivarius WB21 on halitosis and oral health: an open-label pilot trial. Oral. Surge. Oral. Med. Oral. Pathol. Oral. Radiol. Endodontol. 110 (2), 201–208. doi: 10.1016/j.tripleo.2010.03.032 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• James K., MacDonald K., Chanyi R., Cadieux P., Burton J. (2016). Inhibition of candida albicans biofilm formation and modulation of gene expression by probiotic cells and supernatant. J. Med. Microbiol. 65 (4), 328–336. doi: 10.1099/jmm.0.000226 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Jang H.-J., Kang M.-S., Yi S.-H., Hong J.-Y., Hong S.-P. (2016). Comparative study on the characteristics of weissella cibaria CMU and probiotic strains for oral care. Molecules 21 (12), 1752. doi: 10.3390/molecules21121752 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Jäsberg H., Söderling E., Endo A., Beighton D., Haukioja A. (2016). Bifidobacteria inhibit the growth of porphyromonas gingivalis but not of streptococcus mutans in an in vitro biofilm model. Eur. J. Oral. Sci. 124 (3), 251–258. doi: 10.1111/eos.12266 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Javid A. Z., Amerian E., Basir L., Ekrami A., Haghighizadeh M. H., Maghsoumi-Norouzabad L. (2020). Effects of the consumption of probiotic yogurt containing bifidobacterium lactis Bb12 on the levels of streptococcus mutans and lactobacilli in saliva of students with initial stages of dental caries: A double-blind randomized controlled trial. Caries. Res. 54 (1), 68–74. doi:  10.1159/000504164 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Jayaram P., Chatterjee A., Raghunathan V. (2016). Probiotics in the treatment of periodontal disease: a systematic review. J. Indian Soc. Periodontol. 20 (5), 488. doi: 10.4103/0972-124X.207053 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Jiang Q., Stamatova I., Kainulainen V., Korpela R., Meurman J. H. (2016). Interactions between lactobacillus rhamnosus GG and oral micro-organisms in an in vitro biofilm model. BMC Microbiol. 16 (1), 1–11. doi: 10.1186/s12866-016-0759-7 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Jiang Q., Stamatova I., Kari K., Meurman J. (2015). Inhibitory activity in vitro of probiotic lactobacilli against oral candida under different fermentation conditions. Beneficial. Microbes 6 (3), 361–368. doi: 10.3920/BM2014.0054 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Jindal G., Pandey R., Agarwal J., Singh M. (2011). A comparative evaluation of probiotics on salivary mutans streptococci counts in Indian children. Eur. Arch. Paediatric. Dentistry. 12 (4), 211–215. doi: 10.1007/BF03262809 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Johansson I., Witkowska E., Kaveh B., Lif Holgerson P., Tanner A. (2016). The microbiome in populations with a low and high prevalence of caries. J. Dental Res. 95 (1), 80–86. doi: 10.1177/0022034515609554 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Johnson C. N., Kogut M. H., Genovese K., He H., Kazemi S., Arsenault R. J. (2019). Administration of a postbiotic causes immunomodulatory responses in broiler gut and reduces disease pathogenesis following challenge. Microorganisms 7 (8), 268. doi: 10.3390/microorganisms7080268 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Jose J. E., Padmanabhan S., Chitharanjan A. B. (2013). Systemic consumption of probiotic curd and use of probiotic toothpaste to reduce streptococcus mutans in plaque around orthodontic brackets. Am. J. Orthodontics. Dentofacial. Orthopedics. 144 (1), 67–72. doi: 10.1016/j.ajodo.2013.02.023 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Juneja A., Kakade A. (2012). Evaluating the effect of probiotic containing milk on salivary mutans streptococci levels. J. Clin. Pediatr. Dentistry. 37 (1), 9–14. doi: 10.17796/jcpd.37.1.tq91178m7w876644 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Kang M. S., Kim B. G., Chung J., Lee H. C., Oh J. S. (2006). Inhibitory effect of weissella cibaria isolates on the production of volatile sulphur compounds. J. Clin. periodontol. 33 (3), 226–232. doi: 10.1111/j.1600-051X.2006.00893.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Karpiński T. M., Szkaradkiewicz A. K. (2013). Microbiology of dental caries. J. Biol. Earth Sci. 3 (1), M21–M24. [Google Scholar]
• Kaur K., Nekkanti S., Madiyal M., Choudhary P. (2018). Effect of chewing gums containing probiotics and xylitol on oral health in children: A randomized controlled trial. J. Int. Oral. Health 10 (5), 237. doi:  10.4103/jioh.jioh_170_18 [CrossRef] [Google Scholar]
• Kaye E. K. (2017). Daily intake of probiotic lactobacilli may reduce caries risk in young children. J. Evidence. Based. Dental Pract. 17 (3), 284–286. doi: 10.1016/j.jebdp.2017.07.005 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Kazor C., Mitchell P., Lee A., Stokes L., Loesche W., Dewhirst F., et al.. (2003). Diversity of bacterial populations on the tongue dorsa of patients with halitosis and healthy patients. J. Clin. Microbiol. 41 (2), 558–563. doi: 10.1128/JCM.41.2.558-563.2003 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Keller M. K., Bardow A., Jensdottir T., Lykkeaa J., Twetman S. (2012. b). Effect of chewing gums containing the probiotic bacterium lactobacillus reuteri on oral malodour. Acta Odontol. Scand. 70 (3), 246–250. doi: 10.3109/00016357.2011.640281 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Keller M., Hasslöf P., Dahlén G., Stecksén-Blicks C., Twetman S. (2012. a). Probiotic supplements (Lactobacillus reuteri DSM 17938 and ATCC PTA 5289) do not affect regrowth of mutans streptococci after full-mouth disinfection with chlorhexidine: a randomized controlled multicenter trial. Caries. Res. 46 (2), 140–146. doi: 10.1159/000337098 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Keller M., Nøhr Larsen I., Karlsson I., Twetman S. (2014). Effect of tablets containing probiotic bacteria (Lactobacillus reuteri) on early caries lesions in adolescents: a pilot study. Beneficial. Microbes 5 (4), 403–407. doi: 10.3920/BM2013.0089 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Keller M. K., Twetman S. (2012). Acid production in dental plaque after exposure to probiotic bacteria. BMC Oral. Health 12 (1), 1–6. doi: 10.1186/1472-6831-12-44 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Khushbu Y., Satyam P. (2016). Dental caries: A review. Asian J. Biomed. Pharm. Sci. 6 (53), 1–7. [Google Scholar]
• Kidd E., Fejerskov O. (2004). What constitutes dental caries? histopathology of carious enamel and dentin related to the action of cariogenic biofilms. J. Dental Res. 83 (1_suppl), 35–38. doi: 10.1177/154405910408301s07 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Klock B., Krasse B. (1979). A comparison between different methods for prediction of caries activity. Eur. J. Oral. Sci. 87 (2), 129–139. doi: 10.1111/j.1600-0722.1979.tb00664.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Kobayashi R., Kobayashi T., Sakai F., Hosoya T., Yamamoto M., Kurita-Ochiai T. (2017). Oral administration of lactobacillus gasseri SBT2055 is effective in preventing porphyromonas gingivalis-accelerated periodontal disease. Sci. Rep. 7 (1), 1–10. doi: 10.1038/s41598-017-00623-9 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Kolenbrander P. E. (2000). Oral microbial communities: biofilms, interactions, and genetic systems. Annu. Rev. Microbiol. 54, 413. doi: 10.1146/annurev.micro.54.1.413 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Kolenbrander P., Inouye Y., Holdeman L. (1983). New actinomyces and streptococcus coaggregation groups among human oral isolates from the same site. Infect. Immun. 41 (2), 501–506. doi: 10.1128/iai.41.2.501-506.1983 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Kõll-Klais P., Mändar R., Leibur E., Marcotte H., Hammarström L., Mikelsaar M. (2005. b). Oral lactobacilli in chronic periodontitis and periodontal health: species composition and antimicrobial activity. Oral. Microbiol. Immunol. 20 (6), 354–361. doi: 10.1111/j.1399-302X.2005.00239.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Kõll-Klais P., Mändar R., Leibur E., Mikelsaar M. (2005. a). Oral microbial ecology in chronic periodontitis and periodontal health. Microbial. Ecol. Health Dis. 17 (3), 146–155. doi: 10.1080/08910600500442891 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Kraft-Bodi E., Jørgensen M., Keller M., Kragelund C., Twetman S. (2015). Effect of probiotic bacteria on oral candida in frail elderly. J. Dental Res. 94 (9_suppl), 181S–186S. doi: 10.1177/0022034515595950 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Krasse P., Carlsson B., Dahl C., Paulsson A., Nilsson A., Sinkiewicz G. (2006). Decreased gum bleeding and reduced gingivitis by the probiotic lactobacillus reuteri. Swedish. Dental J. 30 (2), 55–60. [PubMed] [Google Scholar]
• Krzyściak W., Kościelniak D., Papież M., Vyhouskaya P., Zagórska-Świeży K., Kołodziej I., et al.. (2017). Effect of a lactobacillus salivarius probiotic on a double-species streptococcus mutans and candida albicans caries biofilm. Nutrients 9 (11), 1242. doi:  10.3390/nu9111242 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Laleman I., Detailleur V., Slot D. E., Slomka V., Quirynen M., Teughels W. (2014). Probiotics reduce mutans streptococci counts in humans: a systematic review and meta-analysis. Clin. Oral. Invest. 18 (6), 1539–1552. doi: 10.1007/s00784-014-1228-z [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Laleman I., Teughels W. (2015). Probiotics in the dental practice: a review. Quintessence. Int. 46 (3), 255–264. [PubMed] [Google Scholar]
• Laleman I., Yilmaz E., Ozcelik O., Haytac C., Pauwels M., Herrero E. R., et al.. (2015). The effect of a streptococci containing probiotic in periodontal therapy: a randomized controlled trial. J. Clin. periodontol. 42 (11), 1032–1041. doi: 10.1111/jcpe.12464 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Lee S.-H., Baek D.-H. (2014). Effects of streptococcus thermophilus on volatile sulfur compounds produced by porphyromonas gingivalis. Arch. Oral. Biol. 59 (11), 1205–1210. doi: 10.1016/j.archoralbio.2014.07.006 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Lee S.-H., Kim Y.-J. (2014). A comparative study of the effect of probiotics on cariogenic biofilm model for preventing dental caries. Arch. Microbiol. 196 (8), 601–609. doi: 10.1007/s00203-014-0998-7 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Lee D. K., Park S. Y., An H. M., Kim J. R., Kim M. J., Lee S. W., et al.. (2011). Antimicrobial activity of bifidobacterium spp. isolated from healthy adult koreans against cariogenic microflora. Arch. Oral. Biol. 56 (10), 1047–1054. doi:  10.1016/j.archoralbio.2011.03.002 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Lima L. M., Motisuki C., D Spolidorio M. P., Santos-Pinto L. (2005). In vitro evaluation of probiotics microorganisms adhesion to an artificial caries model. Eur. J. Clin. Nutr. 59 (7), 884–886. doi: 10.1038/sj.ejcn.1602158 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Liu B., Faller L. L., Klitgord N., Mazumdar V., Ghodsi M., Sommer D. D., et al.. (2012). Deep sequencing of the oral microbiome reveals signatures of periodontal disease. PloS One 7 (6), e37919. doi: 10.1371/journal.pone.0037919 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Loesche W. J. (1986). Role of streptococcus mutans in human dental decay. Microbiol. Rev. 50 (4), 353–380. doi: 10.1128/mr.50.4.353-380.1986 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• López-López A., Camelo-Castillo A., Ferrer M. D., Simon-Soro Á., Mira A. (2017). Health-associated niche inhabitants as oral probiotics: the case of streptococcus dentisani. Front. Microbiol. 8, 379. doi:  10.3389/fmicb.2017.00379 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Mahantesha T., Reddy K. P., Kumar N. P., Nara A., Ashwin D., Buddiga V. (2015). Comparative study of probiotic ice cream and probiotic drink on salivary streptococcus mutans levels in 6-12 years age group children. J. Int. Oral. Health.: JIOH. 7 (9), 47. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• Maltz M., de Oliveira E. F., Fontanella V., Bianchi R. (2002). A clinical, microbiologic, and radiographic study of deep caries lesions after incomplete caries removal. Quintessence. Int. 33 (2), 151–159. [PubMed] [Google Scholar]
• Marchetti E., Tecco S., Santonico M., Vernile C., Ciciarelli D., Tarantino E., et al.. (2015). Multi-sensor approach for the monitoring of halitosis treatment via lactobacillus brevis (CD2)–containing lozenges–a randomized, double-blind placebo-controlled clinical trial. Sensors 15 (8), 19583–19596. doi: 10.3390/s150819583 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Martin-Cabezas R., Davideau J. L., Tenenbaum H., Huck O. (2016). Clinical efficacy of probiotics as an adjunctive therapy to non-surgical periodontal treatment of chronic periodontitis: a systematic review and meta-analysis. J. Clin. periodontol. 43 (6), 520–530. doi: 10.1111/jcpe.12545 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Marttinen A., Haukioja A., Karjalainen S., Nylund L., Satokari R., Öhman C., et al.. (2012). Short-term consumption of probiotic lactobacilli has no effect on acid production of supragingival plaque. Clin. Oral. Invest. 16 (3), 797–803. doi: 10.1007/s00784-011-0584-1 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Masdea L., Kulik E., Hauser-Gerspach I., Ramseier A., Filippi A., Waltimo T. (2012). Antimicrobial activity of streptococcus salivarius K12 on bacteria involved in oral malodour. Arch. Oral. Biol. 57 (8), 1041–1047. doi: 10.1016/j.archoralbio.2012.02.011 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Mathur S., Singh R. (2005). Antibiotic resistance in food lactic acid bacteria–a review. Int. J. Food Microbiol. 105 (3), 281–295. doi: 10.1016/j.ijfoodmicro.2005.03.008 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Matsubara V. H., Wang Y., Bandara H., Mayer M. P. A., Samaranayake L. P. (2016). Probiotic lactobacilli inhibit early stages of candida albicans biofilm development by reducing their growth, cell adhesion, and filamentation. Appl. Microbiol. Biotechnol. 100 (14), 6415–6426. doi: 10.1007/s00253-016-7527-3 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• McCabe L., Britton R. A., Parameswaran N. (2015). Prebiotic and probiotic regulation of bone health: role of the intestine and its microbiome. Curr. Osteoporosis. Rep. 13 (6), 363–371. doi: 10.1007/s11914-015-0292-x [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Mendonça F. H. B. P., Santos S., Faria I., Gonçalves e Silva C. R., Jorge A. O. C., Leão M. V. P. (2012). Effects of probiotic bacteria on candida presence and IgA anti-candida in the oral cavity of elderly. Braz. Dental J. 23, 534–538. doi: 10.1590/S0103-64402012000500011 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Meningaud J., Bado F., Favre E., Bertrand J. C., Guilbert F. (1999). Halitosis in 1999. Rev. Stomatol. Chirurgie. Maxillo-faciale. 100 (5), 240–244. [PubMed] [Google Scholar]
• Meurman J. H. (2005). Probiotics: do they have a role in oral medicine and dentistry? Eur. J. Oral. Sci. 113 (3), 188–196. doi: 10.1111/j.1600-0722.2005.00191.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Meurman J., Antila H., Korhonen A., Salminen S. (1995). Effect of lactobacillus rhamnosus strain GG (ATCC 53103) on the growth of streptococcus sobrinus in vitro . Eur. J. Oral. Sci. 103 (4), 253–258. doi: 10.1111/j.1600-0722.1995.tb00169.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Meurman J. H., Stamatova I. (2007). Probiotics: contributions to oral health. Oral. Dis. 13 (5), 443–451. doi: 10.1111/j.1601-0825.2007.01386.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Meurman J. H., Stamatova I. V. (2018). Probiotics: evidence of oral health implications. Folia Med. 60 (1), 21–29. doi: 10.1515/folmed-2017-0080 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Mikx F., van der Hoeven J. (1975). Symbiosis of streptococcus mutans and veillonella alcalescens in mixed continuous cultures. Arch. Oral. Biol. 20 (7), 407–410. doi: 10.1016/0003-9969(75)90224-1 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Miles L. (2007). Are probiotics beneficial for health? Nutr. Bull. 32 (1), 2–5. doi:  10.1111/j.1467-3010.2007.00611.x [CrossRef] [Google Scholar]
• Mishra R., Tandon S., Rathore M., Banerjee M. (2016). Antimicrobial efficacy of probiotic and herbal oral rinses against candida albicans in children: a randomized clinical trial. Int. J. Clin. Pediatr. Dentistry. 9 (1), 25. doi:  10.5005/jp-journals-10005-1328 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Miyazaki H. (1995). Oral malodor in the general population of Japan. Bad. Breath.: Res. Perspect., 119–136. [Google Scholar]
• Moradi M., Molaei R., Guimarães J. T. (2021). A review on preparation and chemical analysis of postbiotics from lactic acid bacteria. Enzyme Microbial. Technol. 143, 109722. doi: 10.1016/j.enzmictec.2020.109722 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Morales A., Carvajal P., Silva N., Hernandez M., Godoy C., Rodriguez G., et al.. (2016). Clinical effects of lactobacillus rhamnosus in non-surgical treatment of chronic periodontitis: a randomized placebo-controlled trial with 1-year follow-up. J. periodontol. 87 (8), 944–952. doi: 10.1902/jop.2016.150665 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Mortazavi S., Akhlaghi N. (2012). Salivary streptococcus mutans and lactobacilli levels following probiotic cheese consumption in adults: A double blind randomized clinical trial. J. Res. Med. Sci. 17 (1), 57. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• Munson M., Banerjee A., Watson T., Wade W. (2004). Molecular analysis of the microflora associated with dental caries. J. Clin. Microbiol. 42 (7), 3023–3029. doi: 10.1128/JCM.42.7.3023-3029.2004 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Nadelman P., Magno M. B., Masterson D., da Cruz A. G., Maia L. C. (2018). Are dairy products containing probiotics beneficial for oral health? a systematic review and meta-analysis. Clin. Oral. Invest. 22 (8), 2763–2785. doi: 10.1007/s00784-018-2682-9 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Nadkarni M. A., Caldon C. E., Chhour K.-L., Fisher I. P., Martin F. E., Jacques N. A., et al.. (2004). Carious dentine provides a habitat for a complex array of novel prevotella-like bacteria. J. Clin. Microbiol. 42 (11), 5238–5244. doi: 10.1128/JCM.42.11.5238-5244.2004 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Nagarajappa R., Daryani H., Sharda A. J., Asawa K., Batra M., Sanadhya S., et al.. (2015). Effect of chocobar ice cream containing bifidobacterium on salivary streptococcus mutans and lactobacilli: A randomised controlled trial. Oral. Health Prev. Dent. 13 (3), 213–218. doi:  10.3290/j.ohpd.a32673 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Nikawa H., Makihira S., Fukushima H., Nishimura H., Ozaki Y., Ishida K., et al.. (2004). Lactobacillus reuteri in bovine milk fermented decreases the oral carriage of mutans streptococci. Int. J. Food Microbiol. 95 (2), 219–223. doi: 10.1016/j.ijfoodmicro.2004.03.006 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Nishihara T., Suzuki N., Yoneda M., Hirofuji T. (2014). Effects of lactobacillus salivarius-containing tablets on caries risk factors: a randomized open-label clinical trial. BMC Oral. Health 14 (1), 1–7. doi: 10.1186/1472-6831-14-110 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Noorda W., Purdell-Lewis D., Van Montfort A., Weerkamp A. (1988). Monobacterial and mixed bacterial plaques of streptococcus mutans and veillonella alcalescens in an artificial mouth: development, metabolism, and effect on human dental enamel. Caries. Res. 22 (6), 342–347. doi: 10.1159/000261134 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Norskov-Lauritsen N. (2006). Reclassification of actinobacillus actinomycetemcomitans, haemophilus aphrophilus, haemophilus paraphrophilus and haemophilus segnis as aggregatibacter actinomycetemcomitans gen. nov., comb. nov., aggregatibacter aphraphilus comb. nov. and aggregatibacter segnis comb. nov., and emended description of aggregatibacter aphrophilus to include V factor-dependent and V factor-independent isolates. Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 56, 2135–2146. doi: 10.1099/ijs.0.64207-0 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Nozari A., Motamedifar M., Seifi N., Hatamizargaran Z., Ranjbar M. A. (2015). The effect of Iranian customary used probiotic yogurt on the children’s salivary cariogenic microflora. J. Dentistry. 16 (2), 81. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• Oliveira-Neto J. M., Sato S., Pedrazzi V. (2013). How to deal with morning bad breath: A randomized, crossover clinical trial. J. Indian Soc. Periodontol. 17 (6), 757. doi: 10.4103/0972-124X.124497 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Osborn H., Akoh C. (2002). Structured lipids-novel fats with medical, nutraceutical, and food applications. Compr. Rev. Food Sci. Food Saf. 1 (3), 110–120. doi: 10.1111/j.1541-4337.2002.tb00010.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Pahumunto N., Piwat S., Chankanka O., Akkarachaneeyakorn N., Rangsitsathian K., Teanpaisan R. (2018). Reducing mutans streptococci and caries development by lactobacillus paracasei SD1 in preschool children: a randomized placebo-controlled trial. Acta Odontol. Scand. 76 (5), 331–337. doi: 10.1080/00016357.2018.1453083 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Pahumunto N., Sophatha B., Piwat S., Teanpaisan R. (2019). Increasing salivary IgA and reducing streptococcus mutans by probiotic lactobacillus paracasei SD1: a double-blind, randomized, controlled study. J. Dental Sci. 14 (2), 178–184. doi: 10.1016/j.jds.2019.01.008 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Palmer C., Kent R., Jr., Loo C., Hughes C., Stutius E., Pradhan N., et al.. (2010). Diet and caries-associated bacteria in severe early childhood caries. J. Dental Res. 89 (11), 1224–1229. doi: 10.1177/0022034510376543 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Paster B. J., Olsen I., Aas J. A., Dewhirst F. E. (2006). The breadth of bacterial diversity in the human periodontal pocket and other oral sites. Periodontol. 2000. 42 (1), 80–87. doi: 10.1111/j.1600-0757.2006.00174.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Patel R. M., Denning P. W. (2013). Therapeutic use of prebiotics, probiotics, and postbiotics to prevent necrotizing enterocolitis: what is the current evidence? Clinics Perinatol. 40 (1), 11–25. doi:  10.1016/j.clp.2012.12.002 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Petersen P. E. (2003). The world oral health report 2003: continuous improvement of oral health in the 21st century–the approach of the WHO global oral health programme. Community Dentistry. Oral. Epidemiol. 31, 3–24. doi: 10.1046/j.2003.com122.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Petersson L. G., Magnusson K., Hakestam U., Baigi A., Twetman S. (2011). Reversal of primary root caries lesions after daily intake of milk supplemented with fluoride and probiotic lactobacilli in older adults. Acta Odontol. Scand. 69 (6), 321–327. doi: 10.3109/00016357.2011.568962 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Pinto G., Cenci M., Azevedo M., Epifanio M., Jones M. (2014). Effect of yogurt containing bifidobacteriumanimalis subsp. lactis DN-173010 probiotic on dental plaque and saliva in orthodontic patients. Caries. Res. 48 (1), 63–68. doi:  10.1159/000353467 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Pitts N. (2004). Are we ready to move from operative to non-operative/preventive treatment of dental caries in clinical practice? Caries. Res. 38 (3), 294–304. doi: 10.1159/000077769 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Piwat S., Pahumunto N., Srisommai P., Mapaisansin C., Teanpaisan R. (2019). Effect of probiotic delivery vehicles for probiotic lactobacillus rhamnosus SD11 in caries prevention: a clinical study. J. Food Process. Preserv. 43 (10), e14147. doi: 10.1111/jfpp.14147 [CrossRef] [Google Scholar]
• Piwat S., Sophatha B., Teanpaisan R. (2015). An assessment of adhesion, aggregation and surface charges of l actobacillus strains derived from the human oral cavity. Lett. Appl. Microbiol. 61 (1), 98–105. doi: 10.1111/lam.12434 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Quirynen M., Dadamio J., Van den Velde S., De Smit M., Dekeyser C., Van Tornout M., et al.. (2009). Characteristics of 2000 patients who visited a halitosis clinic. J. Clin. periodontol. 36 (11), 970–975. doi: 10.1111/j.1600-051X.2009.01478.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Rad A., Abbasi A., Javadi A., Pourjafar H., Javadi M., Khaleghi M. (2020. a). Comparing the microbial quality of traditional and industrial yoghurts. Biointerface. Res. Appl. Chem. 10 (4), 6020–6025. doi: 10.33263/BRIAC104.020025 [CrossRef] [Google Scholar]
• Rad A. H., Aghebati-Maleki L., Kafil H. S., Abbasi A. (2021. a). Molecular mechanisms of postbiotics in colorectal cancer prevention and treatment. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 61 (11), 1787–1803. doi: 10.1080/10408398.2020.1765310 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Rad A. H., Aghebati-Maleki L., Kafil H. S., Gilani N., Abbasi A., Khani N. (2021. b). Postbiotics, as dynamic biomolecules, and their promising role in promoting food safety. Biointerface. Res. Appl. Chem. 11 (6), 14529–14544. doi: 10.33263/BRIAC116.1452914544 [CrossRef] [Google Scholar]
• Rad A. H., Maleki L. A., Kafil H. S., Zavoshti H. F., Abbasi A. (2020. b). Postbiotics as novel health-promoting ingredients in functional foods. Health Promotion. Perspect. 10 (1), 3–4. doi: 10.15171/hpp.2020.02 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Rams T. E., Degener J. E., Van Winkelhoff A. J. (2014). Antibiotic resistance in human chronic periodontitis microbiota. J. periodontol. 85 (1), 160–169. doi: 10.1902/jop.2013.130142 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Reddy R. S., Swapna L., Ramesh T., Singh T. R., Vijayalaxmi N., Lavanya R. (2011). Bacteria in oral health-probiotics and prebiotics a review. Int. J. Biol. Med. Res. 2 (4), 1226–1233. [Google Scholar]
• Relman D. A., Falkow S. (2001). The meaning and impact of the human genome sequence for microbiology. Trends Microbiol. 9 (5), 206–208. doi: 10.1016/S0966-842X(01)02041-8 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Renuka P., Pushpanjali K., Sangeetha R. (2013). Review on “Influence of host genes on dental caries”. IOSR. J. Dent. Med. Sci. 4 (3), 86–92. doi: 10.9790/0853-0438692 [CrossRef] [Google Scholar]
• Roberts F. A., Darveau R. P. (2002). Beneficial bacteria of the periodontium. Periodontol. 2000. 30 (1), 40–50. doi: 10.1034/j.1600-0757.2002.03004.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Rodriguez E., Arques J., Rodriguez R., Nunez M., Medina M. (2003). Reuterin production by lactobacilli isolated from pig faeces and evaluation of probiotic traits. Lett. Appl. Microbiol. 37 (3), 259–263. doi: 10.1046/j.1472-765X.2003.01390.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Saha S., Tomaro-Duchesneau C., Tabrizian M., Prakash S. (2012). Probiotics as oral health biotherapeutics. Expert Opin. Biol. Ther. 12 (9), 1207–1220. doi: 10.1517/14712598.2012.693474 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Sales-Campos H., Soares S. C., Oliveira C. J. F. (2019). An introduction of the role of probiotics in human infections and autoimmune diseases. Crit. Rev. Microbiol. 45 (4), 413–432. doi: 10.1080/1040841X.2019.1621261 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Sanders E. (1969). Bacterial interference: I. its occurrence among the respiratory tract flora and characterization of inhibition of group a streptococci by viridans streptococci. J. Infect. Dis. 120 (6), 698–707. [PubMed] [Google Scholar]
• Sartor R. (2016). The potential mechanisms of action of rifaximin in the management of inflammatory bowel diseases. Alimen. Pharmacol. Ther. 43, 27–36. doi: 10.1111/apt.13436 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Sawada D., Sugawara T., Ishida Y., Aihara K., Aoki Y., Takehara I., et al.. (2016). Effect of continuous ingestion of a beverage prepared with lactobacillus gasseri CP2305 inactivated by heat treatment on the regulation of intestinal function. Food Res. Int. 79, 33–39. doi: 10.1016/j.foodres.2015.11.032 [CrossRef] [Google Scholar]
• Selwitz R. H., Ismail A. I., Pitts N. B. (2007). Dental caries. Lancet 369 (9555), 51–59. doi:  10.1016/S0140-6736(07)60031-2 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Shakovetz N., Borutta A., Kneist S. (2013). Probiotica in caries prevention for preschool children. Oralprophylaxe. und. Kinderzahnheilkunde. 35 (3), 120–126. [Google Scholar]
• Shimada A., Noda M., Matoba Y., Kumagai T., Kozai K., Sugiyama M. (2015). Oral lactic acid bacteria related to the occurrence and/or progression of dental caries in Japanese preschool children. Biosci. Microbiota. Food Health 32 (2), 29–36. doi: 10.12938/bmfh.2014-015 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Sidhu G. K., Mantha S., Murthi S., Sura H., Kadaru P., Jangra J. K. (2015). Evaluation of lactobacillus and streptococcus mutans by addition of probiotics in the form of curd in the diet. J. Int. Oral. Health.: JIOH. 7 (7), 85. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• Silva Mendez L., Allaker R., Hardie J., Benjamin N. (1999). Antimicrobial effect of acidified nitrite on cariogenic bacteria. Oral. Microbiol. Immunol. 14 (6), 391–392. doi: 10.1034/j.1399-302X.1999.140612.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Simon L. (2007). The role of streptococcus mutans and oral ecology in the formation of dental caries. [Google Scholar]
• Singh R., Damle S. G., Chawla A. (2011). Salivary mutans streptococci and lactobacilli modulations in young children on consumption of probiotic ice-cream containing bifidobacterium lactis Bb12 and lactobacillus acidophilus La5. Acta Odontol. Scand. 69 (6), 389–394. doi: 10.3109/00016357.2011.572289 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Slawik S., Staufenbiel I., Schilke R., Nicksch S., Weinspach K., Stiesch M., et al.. (2011). Probiotics affect the clinical inflammatory parameters of experimental gingivitis in humans. Eur. J. Clin. Nutr. 65 (7), 857–863. doi: 10.1038/ejcn.2011.45 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Slots J., Rams T. E. (1991). New views on periodontal microbiota in special patient categories. J. Clin. periodontol. 18 (6), 411–420. doi: 10.1111/j.1600-051X.1991.tb02309.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Socransky S. S., Haffajee A. D. (1992). The bacterial etiology of destructive periodontal disease: current concepts. J. periodontol. 63, 322–331. doi: 10.1902/jop.1992.63.4s.322 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Sookkhee S., Chulasiri M., Prachyabrued W. (2001). Lactic acid bacteria from healthy oral cavity of Thai volunteers: inhibition of oral pathogens. J. Appl. Microbiol. 90 (2), 172–179. doi: 10.1046/j.1365-2672.2001.01229.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• SrivaStava S., Saha S., Kumari M., Mohd S. (2016). Effect of probiotic curd on salivary pH and streptococcus mutans: a double blind parallel randomized controlled trial. J. Clin. Diagn. Res.: JCDR 10 (2), ZC13. doi:  10.7860/JCDR/2016/15530.7178 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Stamatova I., Kari K., Vladimirov S., Meurman J. H. (2009). In vitro evaluation of yoghurt starter lactobacilli and lactobacillus rhamnosus GG adhesion to saliva-coated surfaces. Oral. Microbiol. Immunol. 24 (3), 218–223. doi: 10.1111/j.1399-302X.2008.00498.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Stamatova I., Meurman J. H. (2009). Probiotics: health benefits in the mouth. Am. J. Dentistry. 22 (6), 329. [PubMed] [Google Scholar]
• Stecksén-Blicks C., Sjöström I., Twetman S. (2009). Effect of long-term consumption of milk supplemented with probiotic lactobacilli and fluoride on dental caries and general health in preschool children: a cluster-randomized study. Caries. Res. 43 (5), 374–381. doi: 10.1159/000235581 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Stensson M., Koch G., Coric S., Abrahamsson T., Jenmalm M., Birkhed D., et al.. (2014). Oral administration of lactobacillus reuteri during the first year of life reduces caries prevalence in the primary dentition at 9 years of age. Caries. Res. 48 (2), 111–117. doi: 10.1159/000354412 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Strahinic I., Busarcevic M., Pavlica D., Milasin J., Golic N., Topisirovic L. (2007). Molecular and biochemical characterizations of human oral lactobacilli as putative probiotic candidates. Oral. Microbiol. Immunol. 22 (2), 111–117. doi: 10.1111/j.1399-302X.2007.00331.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Sullivan Å., Nord C. (2005). Probiotics and gastrointestinal diseases. J. Internal Med. 257 (1), 78–92. doi: 10.1111/j.1365-2796.2004.01410.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Šušković J., Kos B., Beganović J., Leboš Pavunc A., Habjanič K., Matošić S. (2010). Antimicrobial activity–the most important property of probiotic and starter lactic acid bacteria. Food Technol. Biotechnol. 48 (3), 296–307. [Google Scholar]
• Sutula J., Coulthwaite L. A., Thomas L. V., Verran J. (2013). The effect of a commercial probiotic drink containing lactobacillus casei strain shirota on oral health in healthy dentate people. Microbial. Ecol. Health Dis. 24 (1), 21003. doi:  10.3402/mehd.v24i0.21003 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Suzuki N., Higuchi T., Nakajima M., Fujimoto A., Morita H., Yoneda M., et al.. (2016). Inhibitory effect of enterococcus faecium WB2000 on volatile sulfur compound production by porphyromonas gingivalis. Int. J. Dentistry. 2016. doi:  10.1155/2016/8241681 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Szkaradkiewicz A. K., Stopa J., Karpiński T. M. (2014). Effect of oral administration involving a probiotic strain of lactobacillus reuteri on pro-inflammatory cytokine response in patients with chronic periodontitis. Archivum. Immunol. Ther. Experimentalis. 62 (6), 495–500. doi: 10.1007/s00005-014-0277-y [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Taipale T., Pienihäkkinen K., Alanen P., Jokela J., Söderling E. (2013). Administration of bifidobacteriumanimalis subsp. lactis BB-12 in early childhood: a post-trial effect on caries occurrence at four years of age. Caries. Res. 47 (5), 364–372. doi:  10.1159/000348424 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Taipale T., Pienihäkkinen K., Salminen S., Jokela J., Söderling E. (2012). Bifidobacteriumanimalis subsp. lactis BB-12 administration in early childhood: a randomized clinical trial of effects on oral colonization by mutans streptococci and the probiotic. Caries. Res. 46 (1), 69–77. doi:  10.1159/000335567 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Takahashi N. (2015). Oral microbiome metabolism: from “who are they?” to “what are they doing”? J. Dental Res. 94 (12), 1628–1637. doi: 10.1177/0022034515606045 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Takahashi N., Nyvad B. (2011). The role of bacteria in the caries process: ecological perspectives. J. Dental Res. 90 (3), 294–303. doi: 10.1177/0022034510379602 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Talarico T., Casas I., Chung T. C., Dobrogosz W. (1988). Production and isolation of reuterin, a growth inhibitor produced by lactobacillus reuteri. Antimicrob. Agents Chemother. 32 (12), 1854–1858. doi: 10.1128/AAC.32.12.1854 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Tanner A., Kressirer C., Rothmiller S., Johansson I., Chalmers N. (2018). The caries microbiome: implications for reversing dysbiosis. Adv. Dental Res. 29 (1), 78–85. doi: 10.1177/0022034517736496 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Tanner A., Mathney J., Kent R., Chalmers N., Hughes C., Loo C., et al.. (2011). Cultivable anaerobic microbiota of severe early childhood caries. J. Clin. Microbiol. 49 (4), 1464–1474. doi: 10.1128/JCM.02427-10 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Tanner A., Milgrom P., Kent R., Jr., Mokeem S., Page R., Liao S., et al.. (2002). Similarity of the oral microbiota of pre-school children with that of their caregivers in a population-based study. Oral. Microbiol. Immunol. 17 (6), 379–387. doi: 10.1034/j.1399-302X.2002.170608.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Tanzer J. M., Livingston J., Thompson A. M. (2001). The microbiology of primary dental caries in humans. J. Dental Educ. 65 (10), 1028–1037. doi: 10.1002/j.0022-0337.2001.65.10.tb03446.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Teanpaisan R., Piwat S. (2014). Lactobacillus paracasei SD1, a novel probiotic, reduces mutans streptococci in human volunteers: a randomized placebo-controlled trial. Clin. Oral. Invest. 18 (3), 857–862. doi: 10.1007/s00784-013-1057-5 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Teanpaisan R., Piwat S., Tianviwat S., Sophatha B., Kampoo T. (2015). Effect of long-term consumption of lactobacillus paracasei SD1 on reducing mutans streptococci and caries risk: a randomized placebo-controlled trial. Dentistry. J. 3 (2), 43–54. doi: 10.3390/dj3020043 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Teughels W., Durukan A., Ozcelik O., Pauwels M., Quirynen M., Haytac M. C. (2013). Clinical and microbiological effects of lactobacillus reuteri probiotics in the treatment of chronic periodontitis: a randomized placebo-controlled study. J. Clin. periodontol. 40 (11), 1025–1035. doi: 10.1111/jcpe.12155 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Teughels W., Kinder Haake S., Sliepen I., Pauwels M., Van Eldere J., Cassiman J.-J., et al.. (2007). Bacteria interfere with a. actinomycetemcomitans colonization. J. Dental Res. 86 (7), 611–617. doi:  10.1177/154405910708600706 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Toiviainen A., Jalasvuori H., Lahti E., Gursoy U., Salminen S., Fontana M., et al.. (2015). Impact of orally administered lozenges with lactobacillus rhamnosus GG and bifidobacterium animalis subsp. lactis BB-12 on the number of salivary mutans streptococci, amount of plaque, gingival inflammation and the oral microbiome in healthy adults. Clin. Oral. Invest. 19 (1), 77–83. doi:  10.1007/s00784-014-1221-6 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Trüper H. G., De’Clari L. (1997). Taxonomic note: necessary correction of specific epithets formed as substantives (nouns)”in apposition”. Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 47 (3), 908–909. doi: 10.1099/00207713-47-3-908 [CrossRef] [Google Scholar]
• Twetman S. (2012). Are we ready for caries prevention through bacteriotherapy? Braz. Oral. Res. 26, 64–70. doi:  10.1590/S1806-83242012000700010 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Twetman S., Derawi B., Keller M., Ekstrand K., Yucel-Lindberg T., Stecksen-Blicks C. (2009. b). Short-term effect of chewing gums containing probiotic lactobacillus reuteri on the levels of inflammatory mediators in gingival crevicular fluid. Acta Odontol. Scand. 67 (1), 19–24. doi: 10.1080/00016350802516170 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Twetman S., Keller M. (2012). Probiotics for caries prevention and control. Adv. Dental Res. 24 (2), 98–102. doi: 10.1177/0022034512449465 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Twetman L., Larsen U., Fiehn N.-E., Stecksén-Blicks C., Twetman S. (2009. a). Coaggregation between probiotic bacteria and caries-associated strains: an in vitro study. Acta Odontol. Scand. 67 (5), 284–288. doi: 10.1080/00016350902984237 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Valdez R. M. A., Dos Santos V. R., Caiaffa K. S., Danelon M., Arthur R. A., de Cássia Negrini T., et al.. (2016). Comparative in vitro investigation of the cariogenic potential of bifidobacteria. Arch. Oral. Biol. 71, 97–103. doi: 10.1016/j.archoralbio.2016.07.005 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Van den Broek A. M., Feenstra L., de Baat C. (2007). A review of the current literature on aetiology and measurement methods of halitosis. J. Dentistry 35 (8), 627–635. doi: 10.1016/j.jdent.2007.04.009 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Van Houte J. (1994). Role of micro-organisms in caries etiology. J. Dental Res. 73 (3), 672–681. doi: 10.1177/00220345940730031301 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Villavicencio J., Villegas L. M., Arango M. C., Arias S., Triana F. (2018). Effects of a food enriched with probiotics on streptococcus mutans and lactobacillus spp. salivary counts in preschool children: a cluster randomized trial. J. Appl. Oral. Sci. 26. doi:  10.1590/1678-7757-2017-0318 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Vivekananda M., Vandana K., Bhat K. (2010). Effect of the probiotic lactobacilli reuteri (Prodentis) in the management of periodontal disease: a preliminary randomized clinical trial. J. Oral. Microbiol. 2 (1), 5344. doi:  10.3402/jom.v2i0.5344 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Volozhin A., Il’in V., IuM M., Sidorenko A., Istranov L., Tsarev V., et al.. (2004). Development and use of periodontal dressing of collagen and lactobacillus casei 37 cell suspension in combined treatment of periodontal disease of inflammatory origin (a microbiological study). Stomatologiia 83 (6), 6–8. [PubMed] [Google Scholar]
• Walker R., Buckley M. (2006). Probiotic microbes: the scientific basis. [PubMed] [Google Scholar]
• Wattanarat O., Makeudom A., Sastraruji T., Piwat S., Tianviwat S., Teanpaisan R., et al.. (2015). Enhancement of salivary human neutrophil peptide 1–3 levels by probiotic supplementation. BMC Oral. Health 15 (1), 1–11. doi: 10.1186/s12903-015-0003-0 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Werneck R., Mira M., Trevilatto P. (2010). A critical review: an overview of genetic influence on dental caries. Oral. Dis. 16 (7), 613–623. doi: 10.1111/j.1601-0825.2010.01675.x [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Wescombe P. A., Heng N. C., Burton J. P., Tagg J. R. (2010). Something old and something new: an update on the amazing repertoire of bacteriocins produced by streptococcus salivarius. Probiot. Antimicrob. Proteins 2 (1), 37–45. doi: 10.1007/s12602-009-9026-7 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Wilson M. (2005). Microbial inhabitants of humans: Their ecology and role in health and disease (Cambridge University Press; ). [Google Scholar]
• Wolff L., Dahlén G., Aeppli D. (1994). Bacteria as risk markers for periodontitis. J. Periodontol. 65, 498–510. doi: 10.1902/jop.1994.65.5s.498 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Yadav M., Poornima P., Roshan N., Prachi N., Veena M., Neena I. (2014). Evaluation of probiotic milk on salivary mutans streptococci count: an in vivo microbiological study. J. Clin. Pediatr. Dentistry 39 (1), 23–26. doi: 10.17796/jcpd.39.1.u433n8w245511781 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Yaegaki K., Coil J. M. (2000). Examination, classification, and treatment of halitosis; clinical perspectives. Journal-canadian. Dental Assoc. 66 (5), 257–261. [PubMed] [Google Scholar]
• Yasui H., Shida K., Matsuzaki T., Yokokura T. (1999). Immunomodulatory function of lactic acid bacteria. Lactic. Acid Bacteria.: Genet. Metab. Appl., 383–389. doi: 10.1007/978-94-017-2027-4_24 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Yoon B. K., Jackman J. A., Valle-González E. R., Cho N.-J. (2018). Antibacterial free fatty acids and monoglycerides: biological activities, experimental testing, and therapeutic applications. Int. J. Mol. Sci. 19 (4), 1114. doi: 10.3390/ijms19041114 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Yousuf A., Nagaraj A., Ganta S., Sidiq M., Pareek S., Vishnani P., et al.. (2015). Comparative evaluation of commercially available freeze dried powdered probiotics on mutans streptococci count: a randomized, double blind, clinical study. J. Dentistry. (Tehran. Iran). 12 (10), 729. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• Zainab J., Raghad F., Yasameen A. (2016). Correlation between caries related microorganisms in the dental plaque and saliva with dental caries level in the upper and lower jaws in 5-9 years old children in baghdad city. J. Bagh. Coll. Dentistry. 28 (3), 132–136. [Google Scholar]
• Zaura E., Keijser B. J., Huse S. M., Crielaard W. (2009). Defining the healthy” core microbiome” of oral microbial communities. BMC Microbiol. 9 (1), 1–12. doi: 10.1186/1471-2180-9-259 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
• Zhai J.-J., Zou J., Lu L.-Y. (2009). Distribution of bifidobacterium in oral cavities of children and the relations with caries. Hua. xi. kou. Qiang. yi. xue. za. zhi=. Huaxi. Kouqiang. Yixue. Zazhi=. West. China J. Stomatol. 27 (6), 618–621. [PubMed] [Google Scholar]
• Żółkiewicz J., Marzec A., Ruszczyński M., Feleszko W. (2020). Postbiotics–a step beyond pre-and probiotics. Nutrients 12 (8), 2189. doi:  10.3390/nu12082189 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]