Tłumaczenie oryginalnego artykułu: Michael H Gold, Judy Y Hu, Julie A Biron, Margarita Yatskayer, Amanda Dahl, Christian Oresajo, Tolerability and Efficacy of Retinoic Acid Given after Full-face Peel Treatment of Photodamaged Skin, J Clin Aesthet Dermatol 2011 Oct;4(10):40–48.
Źródło: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3196301/
Streszczenie
Cel: Kwas all-trans retinowy jest dobrze znanym miejscowym sposobem leczenia skóry uszkodzonej przez światło. W niniejszym badaniu oceniano tolerancję i skuteczność kwasu all-trans retinowego po pełnym zabiegu peelingu chemicznego na twarz. Projekt: Było to badanie randomizowane, podzielone na dwie części twarzy. Jedna strona każdej twarzy była leczona peelingiem, a druga peelingiem i kwasem all-trans retinowym (3%). W ciągu 10-tygodniowego okresu badania zastosowano cztery zabiegi. Miejsce: Gabinet lekarski. Uczestnicy: Piętnaście kobiet w wieku od 39 do 55 lat. Pomiary: Wyniki oceniano na początku badania, w 4., 7. i 10. tygodniu oraz podczas wizyty kontrolnej po 13 tygodniach, na podstawie oceny skórnej wizualnych objawów podrażnienia, subiektywnych odczuć podrażnienia, klinicznej oceny stanu skóry oraz kwestionariuszy samooceny. Wyniki: Zarówno peeling, jak i peeling z kwasem all-trans retinowym przyniosły znaczącą poprawę w zakresie drobnych zmarszczek, blasku, szorstkości, przejrzystości i ujednolicenia kolorytu skóry oraz wyglądu przebarwień. Poprawy zmarszczek i jędrności nie zaobserwowano w grupie peelingu z kwasem all-trans retinowym, podczas gdy wygląd porów nie uległ poprawie w żadnej grupie leczenia. Poprawa ogólnego wyglądu twarzy była większa w grupie samego peelingu. Sam peeling i dodatek kwasu all-trans retinowego nie spowodowały suchości, obrzęku ani złuszczania, a częstość występowania rumienia wywołanego peelingiem nie wzrosła po dodaniu kwasu all-trans retinowego. Odczuwalna przez pacjenta poprawa po zabiegu peelingiem nie różniła się istotnie od odczuwanej przez pacjenta poprawy po zabiegu peelingiem z kwasem all-trans retinowym. Zdarzenia niepożądane wymagające interwencji lub przerwania leczenia nie zaobserwowano w żadnej grupie leczenia. Wnioski: Dodanie kwasu all-trans-retinowego po peelingu nie poprawia znacząco parametrów fotostarzenia wywołanych peelingiem, działań niepożądanych wywołanych peelingiem ani odczuwanej przez pacjentów poprawy.
U pacjentów ze starzejącą się skórą obserwuje się jeden lub więcej z następujących objawów: zmarszczki, drobne linie, przebarwienia, utratę blasku, gładkości, jędrności, jasności i jednolitości kolorytu skóry oraz zmiany w wyglądzie porów. Mogą również występować pajączki naczyniowe (teleangiektazje). Objawy te są spowodowane naturalnym procesem starzenia i ekspozycją na słońce (fotouszkodzenia). Najczęściej leczy się je za pomocą zabiegów resurfacingu skóry, takich jak peeling chemiczny, dermabrazja i ekspozycja na promieniowanie laserowe.
Peelingi chemiczne, jako zabieg odmładzania twarzy, cieszą się popularnością wśród pacjentów i są niedrogie dla lekarzy.1 Powierzchowne zmiany usuwa się, a teksturę skóry poprawia się poprzez zranienie naskórka i skóry właściwej chemicznym środkiem złuszczającym, o którym wiadomo, że powoduje zniszczenie i/lub stan zapalny skóry w kontrolowany sposób. Rozległe uszkodzenia fotochemiczne mogą wymagać zastosowania silniejszych peelingów i powtórzenia zabiegów w celu uzyskania akceptowalnej poprawy.2 Peelingi chemiczne klasyfikuje się jako powierzchniowe, średnio- i głębokie.
Kwasy alfa-hydroksylowe (AHA), takie jak kwas glikolowy, kwas mlekowy, kwas jabłkowy i kwas pirogronowy, należą do najczęściej stosowanych peelingów powierzchniowych. Stężenia pośrednie (25%) zwiększają grubość skóry, poprawiając w ten sposób nierówności powierzchni skóry, drobne zmarszczki i dyschromie,3 a także powodując mniej podrażnień niż tretinoina (kwas all-trans retinowy, RA). Kwasy AHA, zwłaszcza kwas glikolowy, są składnikami szerokiej gamy produktów do pielęgnacji skóry, w tym kremów nawilżających i powszechnie stosowanych peelingów chemicznych.4 Na przykład miejscowe stosowanie kwasu glikolowego (8%) i kwasu mlekowego (8%) pomaga złagodzić objawy przewlekłego fotouszkodzenia skóry.5 Wyższe stężenia kwasu glikolowego (70%) są stosowane jako peeling krótkokontaktowy w leczeniu fotouszkodzeń.4
RA to miejscowa forma witaminy A stosowana w leczeniu trądziku oraz w celu poprawy wyglądu drobnych zmarszczek, przebarwień i szorstkości skóry twarzy. Potencjalne zastosowanie miejscowego RA w leczeniu fotouszkodzeń zostało opisane przez Cordero6 oraz Kligmana i wsp.7,8. Późniejsze badania jednoznacznie wykazały, że RA łagodzi objawy fotostarzenia skóry ludzkiej, że poprawa kliniczna była wtórna do podrażnienia skóry wywołanego RA9 oraz że maksymalną poprawę można osiągnąć przy stężeniach RA wystarczająco niskich, aby zminimalizować retinoidowe zapalenie skóry.8
W dwóch niekontrolowanych badaniach,10,11 Kligman doniósł, że połączenie miejscowego RA z kwasem glikolowym wydaje się poprawiać stan skóry uszkodzonej światłem i trądziku bardziej niż każdy z tych środków osobno. Weiss i Shavin12 wykazali, że RA może być stosowany w połączeniu z roztworem kwasu glikolowego w celu zmniejszenia objawów trądziku pospolitego na skórze ludzkiej. Kim i wsp.13 donieśli, że wstępne leczenie skóry świnki morskiej RA przedłużyło działanie peelingu z kwasem trichlorooctowym (TCA) i przyspieszyło gojenie się ran. To 13-tygodniowe badanie ocenia tolerancję i skuteczność RA po zabiegu obejmującym całą twarz peelingiem zawierającym składniki wymienione w Tabeli 1.
Materiały i metody
Biorące udział w badaniu. W badaniu wzięło udział 15 zdrowych kobiet w wieku od 39 do 55 lat (47,1 ± 4,8, średnia ± SD) z fototypem skóry II do IV według skali Fitzpatricka i skórą uszkodzoną przez promieniowanie. Uczestniczki miały łagodną do umiarkowanej hiperpigmentację, a także drobne linie i zmarszczki po obu stronach twarzy, nie miały schorzeń dermatologicznych, które mogłyby zakłócić wyniki testu lub zwiększyć ryzyko wystąpienia reakcji niepożądanych, oraz były gotowe unikać długotrwałej ekspozycji na słońce (w tym sztucznej opalenizny) przez cały okres badania. Zalecono im zaprzestanie stosowania innych środków do mycia twarzy, kremów nawilżających i filtrów przeciwsłonecznych oraz niestosowanie kosmetyków ani produktów toaletowych w trakcie badania. Uczestniczki zostały również poinstruowane, aby na każdą zaplanowaną wizytę kliniczną zgłaszały się do ośrodka badawczego bez makijażu, produktów do pielęgnacji skóry lub obu tych rodzajów kosmetyków oraz aby nie stosowały żadnych innych produktów miejscowych na twarz do czasu zakończenia wizyty badawczej.
Kryteria wykluczenia obejmowały ciążę, karmienie piersią, samoocenę wrażliwej skóry oraz obecność schorzeń, które mogłyby zakłócić ocenę materiałów badawczych. Wykluczeni zostali również pacjenci przyjmujący sympatykomimetyki, leki przeciwhistaminowe, leki zwężające naczynia krwionośne, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki immunosupresyjne, antybiotyki i kortykosteroidy w ciągu tygodnia przed rozpoczęciem badania. Podstawą wykluczenia były również alergie na mydło, kosmetyki i środki toaletowe, leki miejscowe, kremy z filtrem przeciwsłonecznym lub RZS; przebycie peelingu twarzy, zabiegu laserowego lub jakiegokolwiek zabiegu kosmetycznego (np. z użyciem toksyny botulinowej A) w ciągu miesiąca przed rozpoczęciem badania; obecne lub wcześniejsze stosowanie izotretynoiny lub podobnego produktu; korzystanie z depilacji woskiem, solarium lub solarium w ciągu tygodnia przed rozpoczęciem badania; oraz otrzymywanie chemioterapii lub radioterapii. Wszyscy uczestnicy badania podpisali formularze świadomej zgody. Badanie zostało zatwierdzone przez Niezależną Komisję ds. Rewizji Badań Naukowych (Independent Investigational Review Board) w Plantation na Florydzie.
Protokół badania. Badanie rozpoczęło się w lipcu 2009 roku i zakończyło w listopadzie 2009 roku. Jedną stronę twarzy poddano peelingowi, a drugą peelingowi, a następnie RA (3%). Kod randomizacji wygenerowany komputerowo określił zastosowanie materiału testowego (np. która strona twarzy została poddana peelingowi, a która peelingowi + RA). Certyfikowany dermatolog lub osoba przez niego wyznaczona przeprowadziła łącznie cztery zabiegi peelingu w ciągu 10 tygodni. Badacze, osoby wyznaczone i uczestnicy badania nie wiedzieli, jakiemu zabiegowi poddano każdą stronę twarzy i przedramiona.
Około tydzień przed pierwszym zabiegiem peelingu u każdego uczestnika wykonano „otwarty” test płatkowy na dłoniowej powierzchni obu przedramion w celu określenia potencjalnej wrażliwości na materiały testowe (Tabela 2). Leczenie RA było wysokie (3%), ponieważ zabieg stosowano raz na trzy tygodnie, a nie codziennie. Tolerancję obiektywną i subiektywną oceniano po 30–60 minutach, 24 godzinach i tygodniu. Wyniki oceniano na podstawie klinicznej oceny cech skóry twarzy, wizualnych objawów podrażnienia, subiektywnych odczuć podrażnienia oraz kwestionariuszy samooceny w wyznaczonych odstępach czasu badania.
Tolerancja obiektywna. Certyfikowany dermatolog lub osoba przez niego wyznaczona oceniała zakres, nasilenie lub oba te objawy: rumienia, obrzęku, suchości i łuszczenia się skóry na dłoniowej powierzchni każdego przedramienia. Dermatolog oceniał zakres, nasilenie lub oba te objawy: rumienia, obrzęku, suchości i łuszczenia się skóry po prawej i lewej stronie twarzy. Do zbierania opinii oceniających na temat rumienia, obrzęku, suchości i łuszczenia się skóry w odpowiednich odstępach czasu badania zastosowano następującą skalę podrażnienia skóry: 0 = brak, 1 = łagodne, 2 = umiarkowane, 3 = silne.
Tolerancja subiektywna. Badanych pytano o doświadczenia subiektywnego podrażnienia (tolerancję) i proszono o ocenę stopnia pieczenia, mrowienia, swędzenia i pieczenia na dłoniowej powierzchni każdego przedramienia oraz po prawej i lewej stronie twarzy. Zakres, nasilenie lub oba te czynniki rejestrowano w odpowiednich odstępach czasu, stosując następującą skalę punktacji: 0 = brak, 1 = łagodne, 2 = umiarkowane, 3 = ciężkie.
Kwestionariusze. Sponsor dostarczył kwestionariusze samooceny. Uczestnicy wypełnili dostarczone kwestionariusze na początku badania, w 4., 7., 10. i 13. tygodniu.
Statystyka. Do analizy wyników wykorzystano analizę wariancji (ANOVA), test Kruskala-Wallisa, test Manna-Whitneya, test Wilcoxona dla par znaków oraz test Z, przy czym p < 0,05 stanowiło próg graniczny.
Procedura testu płatkowego. Każdy uczestnik został poddany testowi płatkowemu na dłoniowej powierzchni obu przedramion w celu określenia potencjalnej wrażliwości na substancje testowe. Po dokładnym oczyszczeniu obszaru testowego, na dwa obszary testowe nałożono trzy cienkie warstwy peelingu (ok. 1 ml), a następnie neutralizator, trzy cienkie warstwy RA (ok. 0,5 ml) i krem nawilżający. Tolerancję oceniano po 30 do 60 minutach, 24 godzinach i tygodniu.
Przebieg peelingu twarzy. Przed zastosowaniem peelingu, osoby badane myły twarz pod nadzorem, wmasowując środek oczyszczający w skórę przez minutę, a następnie spłukując wodą i osuszając ją. Po umyciu twarzy środkiem oczyszczającym, osoby badane wypełniały kwestionariusz samooceny, aklimatyzując się do warunków laboratoryjnych przez 15 minut przed oceną w badaniu. Oceny tolerancji (obiektywne i subiektywne) oraz właściwości skóry twarzy oceniano dla obu stron twarzy.
Osoby badane leżały, a ich oczy chroniono goglami. Całą twarz osoby badanej odtłuszczono acetonem nałożonym na szorstką gazę. Cienką warstwę delikatnej, kojącej maści nakładano za pomocą wacika kosmetycznego na skórę wokół oczu, fałdy nosowo-wargowe, całą okolicę ust oraz, w razie potrzeby, na skórę zmienioną chorobowo lub uszkodzoną.
Trzy kolejne warstwy peelingu (5–6 ml) nakładano miękką gazą na całą twarz każdej osoby badanej. Dwie minuty później nakładano neutralizator, a następnie spłukiwano wodą. Trzy kolejne warstwy RA (ok. 1,5 ml) nakładano na wyznaczoną stronę twarzy zgodnie z wygenerowanym komputerowo kodem randomizacji. Krem nawilżający nakładano na całą twarz około pięć minut później. Po trzydziestu do sześćdziesięciu minutach oceniano tolerancję, a osoby badane wypełniały kwestionariusz po zabiegu.
Osoby badane powracały do ośrodka badawczego na 4, 7 i 10-tygodniowe zabiegi peelingu twarzy i oceny, z czystą i bez makijażu twarzą (z wyjątkiem kremu z filtrem SPF 30). Po umyciu twarzy środkiem oczyszczającym, uczestnicy wypełniali kwestionariusz samooceny, aklimatyzując się do warunków laboratoryjnych przez 15 minut przed oceną badania. Oceny tolerancji (obiektywne i subiektywne) oraz właściwości skóry twarzy oceniano po obu stronach twarzy. Wykonano zabiegi peelingu. Po trzydziestu do sześćdziesięciu minutach uzyskano oceny tolerancji, a uczestnicy wypełnili kwestionariusz po zabiegu.
Uczestnicy badania wrócili do ośrodka badawczego na 13-tygodniową ocenę z czystą i bez makijażu twarzą. Zebrano dzienniki i wszystkie pozostałe materiały testowe, a uczestnicy wypełnili kwestionariusz samooceny. Po 15 minutach aklimatyzacji, oceny tolerancji i właściwości skóry twarzy oceniano po prawej i lewej stronie twarzy. Działania niepożądane rejestrowano i analizowano dla każdego uczestnika podczas każdej wizyty.
Wyniki
Test płatkowy. Badacz oceniał nasilenie rumienia, obrzęku, suchości i łuszczenia się skóry na prawym i lewym przedramieniu wszystkich badanych po 30–60 minutach, 24 godzinach i tygodniu od testu płatkowego. Nasilenie pieczenia, mrowienia, swędzenia i pieczenia oceniali wszyscy badani w każdym punkcie czasowym. U żadnego z badanych nie wystąpiły żadne reakcje niepożądane na substancje testowe i wszyscy kwalifikowali się do udziału w badaniu.
Zmiany w skali VAS. Do porównania wyników VAS w ocenie klinicznej cech skóry twarzy, a dokładniej, do porównania różnic między wyjściowymi ocenami przed peelingiem a ocenami przed peelingiem w 4., 7., 10. i 13. tygodniu, zastosowano analizę wariancji ANOVA z testem Dunnetta. Jeśli dane nie miały rozkładu normalnego, jak wykazał test Shapiro-Wilka (p < 0,05), zamiast analizy wariancji ANOVA zastosowano test Kruskala-Wallisa z testem Bonferroniego. Wyniki podsumowano w tabeli 4.
W przypadku samego peelingu, istotne różnice w stosunku do wartości wyjściowej pojawiły się najwcześniej w zakresie równomiernego kolorytu skóry (4 tygodnie), następnie drobnych zmarszczek, szorstkości i ujednolicenia kolorytu skóry (7 tygodni); zmarszczek i przebarwień (10 tygodni); oraz blasku i jędrności skóry (13 tygodni). Wygląd porów nie zmienił się znacząco w żadnym punkcie czasowym.
W przypadku peelingu z reumatoidalnym zapaleniem stawów istotne różnice pojawiły się najwcześniej w zakresie szorstkości, równomiernego kolorytu skóry, równomierności kolorytu skóry i przebarwień (7 tygodni), a następnie drobnych zmarszczek (10 tygodni) i blasku skóry (13 tygodni). Zmarszczki, jędrność skóry i wygląd porów nie zmieniły się znacząco w żadnym punkcie czasowym w stosunku do wartości wyjściowej.
Tylko w przypadku przebarwień istotna różnica pojawia się wcześniej w przypadku peelingu z reumatoidalnym zapaleniem stawów niż w przypadku samego peelingu (7 tygodni w porównaniu z 10 tygodniami). Istotna różnica pojawia się wcześniej w przypadku peelingu niż w przypadku peelingu z reumatoidalnym zapaleniem stawów w zakresie równomiernego kolorytu skóry (4 tygodnie w porównaniu z 7 tygodniami) i drobnych zmarszczek (7 tygodni w porównaniu z 10 tygodniami). Istotną różnicę zaobserwowano w przypadku peelingu, ale nie peelingu z reakcją alergiczną (10 tygodni) w zakresie zmarszczek (10 tygodni) i jędrności skóry (13 tygodni). Nie zaobserwowano istotnej różnicy w stosunku do wartości wyjściowych w przypadku peelingu lub peelingu z reakcją alergiczną (13 tygodni) w zakresie wyglądu porów.
W zależności od normalności rozkładu danych, do określenia różnic między dwoma metodami leczenia w każdym przedziale czasowym zastosowano test t dla prób parzystych lub test Wilcoxona dla par znaków. Wyniki przedstawiono w Tabeli 5.
W porównaniu peelingu z peelingiem + RA, zmiany w punktacji VAS od wartości wyjściowej (wartość wyjściowa – wynik po zabiegu) istotnie różniły się jedynie w zakresie jasności kolorytu skóry (p=0,0085) i blasku (p=0,0479), oba po siedmiu tygodniach. W przypadku jasności kolorytu skóry, średnie różnice w stosunku do wartości wyjściowej dla peelingu i peelingu + RA w 7. tygodniu wyniosły odpowiednio -28,7 i -24,4, co sugeruje, że RA nie wzmacnia poprawy jasności wywołanej peelingiem. W przypadku blasku, mediana różnic wyniosła odpowiednio -6,8 i -2,0, co sugeruje, że RA nie wzmacnia poprawy blasku skóry.
Ogólny wygląd twarzy. Średnia procentowa zmiana w stosunku do wartości wyjściowej dla drobnych linii, zmarszczek, blasku, szorstkości, równomierności, jasności, jędrności, porów i hiperpigmentacji po 4, 7, 10 i 13 tygodniach została zdefiniowana jako ogólny wygląd twarzy. Średnie procentowe zmiany wszystkich parametrów skóry przedstawiono w tabeli 6.
Dyskusja
W niniejszym badaniu porównano tolerancję i skuteczność RA stosowanego jako produkt po zabiegu u osób poddanych pełnemu peelingowi twarzy. Wśród obiektywnych parametrów leczenia twarzy, wyniki VAS wskazują, że zarówno peeling, jak i peeling z RA przyniosły znaczącą poprawę w zakresie drobnych zmarszczek, blasku, szorstkości, jasności i ujednolicenia kolorytu skóry oraz widoczności przebarwień w okresie badania. Poprawy zmarszczek i jędrności nie zaobserwowano w grupie peeling z RA, natomiast widoczności porów nie zaobserwowano poprawy w żadnej grupie. Poprawa jasności kolorytu skóry nastąpiła jedynie już po czterech tygodniach, co zaobserwowano w grupie peelingu. W grupie peeling z RA jasność nie uległa istotnej poprawie aż do 7. tygodnia, kiedy to odnotowano poprawę w większości parametrów w obu grupach leczenia. Sam peeling wykazał statystycznie istotną poprawę w 7. tygodniu w zakresie jasności kolorytu skóry. Poprawa była najmniejsza w zakresie zmarszczek, wyglądu porów, blasku i jędrności. Wyniki te sugerują, że dodanie RA do peelingu nie zwiększa znacząco poprawy wywołanej peelingiem w żadnym z dziewięciu parametrów twarzy. Jedynie w przypadku hiperpigmentacji istotna różnica wystąpiła wcześniej w grupie stosującej peeling + RA niż w grupie stosującej sam peeling (7 tygodni w porównaniu z 10 tygodniami), co sugeruje, że dodanie RA może nieznacznie wzmocnić efekt peelingu w odniesieniu do tej cechy.
Nie stwierdzono statystycznie istotnej różnicy między peelingiem a peelingiem + RA w 13. tygodniu w odniesieniu do żadnej cechy. Jedyne istotne różnice dotyczyły blasku i przejrzystości skóry w 7. tygodniu, co wskazuje, że RA nie wzmacnia poprawy wywołanej peelingiem w żadnej z cech twarzy. Poprawa w zakresie drobnych linii, zmarszczek, blasku, szorstkości, ujednolicenia kolorytu skóry, jędrności, wyglądu porów i hiperpigmentacji nie różniła się istotnie między grupą stosującą peeling a grupą stosującą peeling + RA. Poprawa ogólnego wyglądu twarzy była większa w grupie stosującej sam peeling, co dodatkowo wskazuje, że RA nie wzmacnia poprawy wywołanej peelingiem.
Wyniki dotyczące podrażnienia pokazują, że sam peeling i dodanie RA nie powodują suchości, obrzęku ani złuszczania, a częstość występowania rumienia wywołanego peelingiem nie wzrasta wraz z dodaniem RA. Odnośnie parametrów subiektywnych, wyniki sugerują, że sam peeling może czasami powodować pieczenie, mrowienie, swędzenie i pieczenie, a dodatek RA nie wzmacnia tych efektów.
Dane z ankiety pokazują, że odczuwana przez pacjentów poprawa po zastosowaniu peelingu nie różniła się istotnie od odczuwanej przez pacjentów poprawy po zastosowaniu peelingu z RA w zakresie drobnych linii, zmarszczek, blasku, gładkości, jędrności, przejrzystości skóry, jej wyrównania, wyglądu porów i przebarwień.
Zarejestrowano łącznie 18 działań niepożądanych (AE). Siedem z nich było „prawdopodobnie” związanych z leczeniem. Wszystkie siedem działań niepożądanych miało charakter ciągły i charakter łagodny. Wszystkie ustąpiły (n=16) lub uległy poprawie (n=2). Żadne z nich nie wymagało interwencji ani przerwania peelingu lub peelingu z RA.
Chociaż zaobserwowano poprawę większości cech twarzy, dodanie RA nie wzmocniło efektów. Wyniki tego badania są podobne do wyników Humphreysa i wsp.14, którzy porównywali skuteczność 40% kwasu trichlorooctowego, średniogłębokiego peelingu chemicznego, na skórze uszkodzonej światłem, z kremem RA i bez niego przed i po zabiegu. Niniejsze badanie nie obejmowało jednak wstępnego leczenia RA.
Peeling zastosowany w niniejszym badaniu stanowił kombinację składników (Tabela 1) dobranych w celu optymalizacji skuteczności i zminimalizowania podrażnienia skóry. Podobne kombinacje opisane w literaturze obejmują peelingi z hydrochinonem, tretinoiną i furoinianem mometazonu z kwasem glikolowym w leczeniu melasmy15 oraz połączenie kwasu salicylowego i migdałowego w leczeniu trądziku16.
Kwas pirogronowy jest dobrze znanym środkiem złuszczającym. Kwas fitynowy, mniej znany niż kwas pirogronowy, jest dużą cząsteczką, która nie jest AHA. Kwas fitynowy jest badany od wielu lat ze względu na jego potencjał chelatujący jony metali wapnia, cynku i żelaza. Doustny kwas fitynowy jest skuteczny w walce z trądzikiem i poprawia koloryt skóry, krążenie krwi oraz wzrost paznokci. Jest również składnikiem przeciwłupieżowych balsamów do włosów, płukanek i szamponów oraz balsamów do pielęgnacji skóry.17 Podobnie jak kwas glikolowy, kwas fitynowy hamuje tyrozynazę,17,18 zmniejszając w ten sposób tempo syntezy melaniny i redukując pigmentację.19
Kwas fitynowy jest również doskonałym utleniaczem.17,18 Jest to istotne, ponieważ peelingi wytwarzają wolne rodniki tlenowe, które mogą uszkadzać struktury uczestniczące w regeneracji skóry po peelingu. Wolne rodniki tlenowe odgrywają również ważną rolę w degeneracji komórek w procesie starzenia.18 Ograniczeniem tego badania jest niewielka liczba pacjentów.
Wnioski
Dodanie RA po zabiegu peelingu nie poprawia znacząco następujących efektów: 1) poprawy drobnych linii i zmarszczek, blasku, szorstkości, jednolitości, przejrzystości, jędrności, wyglądu porów i hiperpigmentacji wywołanej peelingiem; 2) rumienia, suchości, obrzęku, złuszczania, pieczenia, mrowienia, swędzenia i pieczenia wywołanego peelingiem; oraz 3) odczuwanej przez pacjenta poprawy drobnych linii i zmarszczek, blasku, gładkości, jędrności, przejrzystości, jednolitości skóry, wyglądu porów i hiperpigmentacji.
Źródła:
- 1.Monheit GD, Chastain MA. Chemical peels. Facial Plast Surg Clin North Am. 2001;2:239–255. [PubMed] [Google Scholar]
- 2.Monheit GD. Chemical peels. Skin Therapy Lett. 2004;2:6–11. [PubMed] [Google Scholar]
- 3.Ditre CM, Griffin TD, Murphy GF, et al. Effects of alpha-hydroxy acids on photoaged skin: a pilot clinical, histologic, and ultrastructural study. J Am Acad Dermatol. 1996;2:187–195. doi: 10.1016/s0190-9622(96)80110-1. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 4.Piacquadio D, Dobry M, Hunt S, et al. 70% glycolic acid peels as a treatment for photodamaged skin. A pilot study. Dermatol Surg. 1996;5:449–452. doi: 10.1111/j.1524-4725.1996.tb00346.x. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 5.Stiller MJ, Bartolone J, Stern R, et al. Topical 8% glycolic acid and 8% L-lactic acid creams for the treatment of photodamaged skin. A double-blind vehicle-controlled clinical trial. Arch Dermatol. 1996;6:631–636. [PubMed] [Google Scholar]
- 6.Cordero A., Jr La vitamina a acida en la piel senil. Actualizaciones Terapéuticas Derwatológicas. 1983;6:49–54. [Google Scholar]
- 7.Kligman AM, Grove GL, Hirose R, Leyden JJ. Topical tretinoin for photoaged skin. J Am Acad Dermatol. 1986;4:836–859. doi: 10.1016/s0190-9622(86)70242-9. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 8.Kang S, Voorhees JJ. Photoaging therapy with topical tretinoin: an evidence-based analysis. J Am Acad Dermatol. 1998;2:S55–S61. doi: 10.1016/s0190-9622(98)70446-3. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 9.Griffiths CE, Kang S, Ellis CN, et al. Two concentrations of topical tretinoin (retinoic acid) cause similar improvement of photoaging but different degrees of irritation. A double-blind, vehicle-controlled comparison of 0.1% and 0.025% tretinoin creams. Arch Dermatol. 1995;9:1037–1044. [PubMed] [Google Scholar]
- 10.Kligman A. Results of a pilot study evaluating the compatibility of topical tretinoin in combination with glycolic acid. Cosmetic Dermatol. 1993;6:28–32. [Google Scholar]
- 11.Kligman A. Compatability of a glycolic acid cream with topical tretinoin for the treatment of photo damaged face of older women. J Geriatr Dermatol. 1993;1:179–181. [Google Scholar]
- 12.Weiss JS, Shavin JS. An evaluation of the compatibility of tretinoin cream 0.05% and a glycolic acid 8% solution for acne-prone skin. Cosmetic Dermatol. 1996;9:26–38. [Google Scholar]
- 13.Kim IH, Kim HK, Kye YC. Effects of tretinoin pretreatment on TCA chemical peel in guinea pig skin. J Korean Med Sci. 1996;4:335–341. doi: 10.3346/jkms.1996.11.4.335. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
- 14.Humphreys TR, Werth V, Dzubow L, Kligman A. Treatment of photodamaged skin with trichloroacetic acid and topical tretinoin. J Am Acad Dermatol. 1996;4:638–644. doi: 10.1016/s0190-9622(96)80065-x. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 15.Godse KV. Triple combination of hydroquinone, tretinoin and mometasone furoate with glycolic acid peels in melasma. Indian J Dermatol. 2009;54:92–93. doi: 10.4103/0019-5154.49005. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
- 16.Garg VK, Sinha S, Sarkar R. Glycolic acid peels versus salicylic-mandelic acid peels in active acne vulgaris and post-acne scarring and hyperpigmentation: a comparative study. Dermatol Surg. 2009;35:59–65. doi: 10.1111/j.1524-4725.2008.34383.x. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 17.Graf E. Applications of phytic acid. JAOCS. 1983;11:1861–1867. [Google Scholar]
- 18.Deprez P. Easy phytic solution: a new alpha hydroxyl acid peel with slow release and without neutralization. Int J Cosmet Surg Aesthetic Dermatol. 2003;1:45–51. [Google Scholar]
- 19.Moy LS, Murad H, Moy RL. Glycolic acid peels for the treatment of wrinkles and photoaging. J Dermatol Surg Oncol. 1993;3:243–246. doi: 10.1111/j.1524-4725.1993.tb00343.x. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]