Nowatorski peeling zapobiegający przebarwieniom pozapalnym po resurfacingu CO2 blizn potrądzikowych

Tłumaczenie oryginalnego artykułu: Xiaozhun Hang, Davin Sui Lim, A Novel Peel to Prevent Post‐Inflammatory Hyperpigmentation After CO₂ Resurfacing for Acne Scars, J Cosmet Dermatol
. 2025 Jul 30;24(8):e70366

Źródło: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12309148/

STRESZCZENIE
Wprowadzenie
Zanikowe blizny potrądzikowe są częstym problemem dermatologicznym, często wymagającym frakcyjnego resurfacingu laserowego CO2 (fractional carbon coli) w celu skutecznego leczenia. Jednak w przypadku ciemniejszych typów skóry (Fitzpatrick III–V) wysokie ryzyko wystąpienia przebarwień pozapalnych (PIH) pozostaje istotnym ograniczeniem, wpływającym na wyniki leczenia.

Cele
Niniejsze badanie ma na celu ocenę skuteczności nowatorskiego peelingu stosowanego przed i po zabiegu w redukcji PIH po frakcyjnym resurfacingu laserowym CO2, szczególnie w przypadku cery o wyższym stopniu zaawansowania według klasyfikacji Fitzpatrick. Głównym punktem końcowym była częstość występowania i nasilenie PIH, natomiast drugorzędnymi punktami końcowymi były czas gojenia i zmiany w stopniu zaawansowania blizn potrądzikowych.

Metoda
Dwudziestu dziewięciu pacjentów poddano frakcyjnemu resurfacingowi laserowemu CO2, a grupa badana (n = 15) otrzymała uzupełniający peeling przed i po zabiegu. Nasilenie PIH oceniano za pomocą wskaźnika obszaru i nasilenia przebarwień pozapalnych (PIHASI) w 6. tygodniu. Przeanalizowano również czas gojenia i zmiany w stopniu zaawansowania blizn potrądzikowych (skala Goodmana i Barona).

Wyniki
Grupa poddana peelingowi miała niższą medianę wyniku PIHASI (0,0 [IQR: 0,0–0,2]) niż grupa bez peelingu (0,2 [IQR: 0,2–0,4]) w 6. tygodniu. Test U Manna–Whitneya wykazał statystycznie istotną różnicę (z = 2,427, p = 0,015, dokładne p = 0,016). Czas reepitalizacji był porównywalny (dzień 6,4 w grupie peelingu vs. dzień 6,2 w grupie kontrolnej) i nie zaobserwowano istotnej różnicy w poprawie blizn potrądzikowych (redukcja blizn: 1,27 ± 0,59 vs. 1,36 ± 0,63, p = 0,694). Nie zgłoszono żadnych działań niepożądanych.

Wnioski
Nowy peeling skutecznie zmniejsza ryzyko PIH po frakcyjnym resurfacingu laserem CO2 bez wpływu na wyniki leczenia blizn. Chociaż jest to obiecujące podejście dla pacjentów z zespołem Fitzpatricka III–V, konieczne są dalsze badania z udziałem większych grup kohortowych w celu potwierdzenia jego długoterminowej skuteczności.

Słowa kluczowe: blizny potrądzikowe, peeling chemiczny, laser CO2, typy skóry Fitzpatricka, resurfacing laserowy, zapobieganie przebarwieniom, przebarwienia pozapalne

1. Wstęp
   Blizny potrądzikowe, a zwłaszcza blizny zanikowe, stanowią częsty problem dermatologiczny, często skutkując znacznymi nieregularnościami tekstury skóry i stresem psychospołecznym [1]. Klasyfikacja Jacobsa dzieli blizny potrądzikowe zanikowe na blizny typu szpikulca do lodu, blizny typu wagonu towarowego i blizny toczące się, z których każda wymaga ukierunkowanego podejścia w celu optymalnej korekcji [2]. Wśród metod resurfacingu, frakcyjny laser CO2 pozostaje złotym standardem w remodelingu skóry właściwej. Skutecznie leczy on wszystkie trzy rodzaje zanikowych blizn potrądzikowych, indukując remodeling kolagenu, neokolagenezę i aktywację fibroblastów, a badania wykazują jego wyższość nad innymi metodami resurfacingu [3].

Głównym ograniczeniem ablacyjnego resurfacingu laserem CO2, szczególnie w przypadku ciemniejszych typów skóry (wg klasyfikacji Fitzpatricka III–VI), jest ryzyko wystąpienia przebarwień pozapalnych (PIH) [4]. Dzieje się tak z powodu przedłużonej stymulacji melanocytów i zwiększonej aktywności cytokin naskórkowych, wynikającej z uszkodzenia zapalnego keratynocytów podstawnych, co prowadzi do dyschromii i potencjalnie pogarsza wyniki leczenia [5]. U 92% pacjentów z typem skóry Fitzpatricka IV i wyższym rozwija się PIH po ablacyjnym leczeniu laserem CO2 [6]. Biorąc pod uwagę tak wysoką częstość występowania, PIH stanowi czynnik ograniczający częstość stosowania lasera CO2 w przypadku zanikowych blizn potrądzikowych, szczególnie w przypadku wyższych typów skóry Fitzpatricka (FST).

Aby zmniejszyć ryzyko PIH, badano różne metody. Nieablacyjne lasery frakcyjne (NAFL) i mikronakłuwanie radiofrekwencją (RFM) zyskały na popularności ze względu na niższe ryzyko PIH [7, 8]. Jednak metody te nie dorównują skuteczności lasera CO2 w remodelingu skóry właściwej [9]. W ablacyjnym resurfacingu laserowym, frakcyjne lasery CO2 oferują przewagę nad w pełni ablacyjnymi laserami CO2, ponieważ technologia frakcyjna minimalizuje uszkodzenia naskórka, jednocześnie indukując głęboką przebudowę kolagenu [9]. Dodatkowe modyfikacje gęstości lasera, wzorców laserowania, czasu trwania impulsu i chłodzenia naskórka zostały zastosowane w celu zmniejszenia akumulacji ciepła i obniżenia ryzyka wystąpienia PIH [10].

Po wystąpieniu PIH może utrzymywać się przez kilka lat, znacząco wpływając na zadowolenie pacjenta i wymagając długotrwałej interwencji [11]. Istnieje szeroki zakres miejscowych, ogólnoustrojowych i zabiegowych metod leczenia PIH, ale głównym celem pozostaje profilaktyka (Tabela 1). Strategie zapobiegania PIH w resurfacingu laserowym CO2 obejmują miejscowe inhibitory tyrozynazy, kortykosteroidy, lasery krótkoimpulsowe, fotoprotekcję i osocze bogatopłytkowe (PRP) [5, 10, 12, 13, 14, 15, 17, 19]. W badaniach klinicznych badano również zastosowanie środków do stosowania po zabiegu, takich jak miejscowy kwas fusydowy [16]. Jednak znalezienie optymalnego rozwiązania łączącego skuteczną przebudowę blizny z minimalnym ryzykiem wystąpienia PIH pozostaje niezaspokojoną potrzebą kliniczną.

2. Materiały i metody
   2.1. Projekt badania
   Było to prospektywne, jednoośrodkowe, randomizowane, kontrolowane badanie z zaślepieniem oceniającego, przeprowadzone zgodnie z Deklaracją Helsińską. Przed przystąpieniem do badania uzyskano świadomą zgodę od wszystkich uczestników. Badanie było nadzorowane przez członka Australasian College of Dermatologists (FACD) i przeprowadzone przez zespół składający się z lekarza medycyny estetycznej i pielęgniarek dermatologicznych.

2.2. Cel badania
Głównym celem było porównanie częstości występowania PIH w grupie leczonej systemem MelanoPro Peel System (Dermalogica Pro, Carson, Kalifornia, USA) z grupą kontrolną, w której nie stosowano peelingu.

Łącznie 30 pacjentów zostało zrekrutowanych i przydzielonych losowo do dwóch grup:

Grupa leczona (n = 15): Zastosowano system peelingu MelanoPro

Grupa kontrolna (n = 14): Nie zastosowano peelingu. Jeden pacjent zrezygnował z udziału w badaniu, co dało ostateczną wielkość próby 14 pacjentów w grupie kontrolnej.

2.4. Kryteria włączenia
FST III–V

Przedział wiekowy: 17–45 lat

Blizny potrądzikowe stopnia 4B (według skali Goodmana i Barona)

2.5. Kryteria wykluczenia
Pacjenci z bliznami potrądzikowymi stopnia 1 (blizny rumieniowe plamkowe lub PIH)

Stosowanie izotretynoiny w ciągu 12 tygodni przed włączeniem do badania

Wywiad w sprawie zabiegów z użyciem urządzeń energetycznych lub peelingów chemicznych w ciągu 12 tygodni przed badaniem

Obecność stanów zapalnych skóry, w tym aktywnego trądziku, które mogą zaburzać wyniki indeksu nasilenia przebarwień pozapalnych (PIHASI)

Pacjenci z zaburzeniami pigmentacji (melasma, znamię Horiego lub nabyte zaburzenia pigmentacji), ponieważ lasery ablacyjne mogą zaostrzać pigmentację i wpływać na wyniki badania

2.6. Protokół przed leczeniem
Pacjenci otrzymali zalecenie zaprzestania stosowania wszystkich kremów miejscowych na 4 tygodnie przed badaniem, w tym analogów witaminy A, środków wybielających i złuszczających.

Jedynym dozwolonym produktem miejscowym w tym okresie był krem z filtrem przeciwsłonecznym, którego pacjenci byli zobowiązani do regularnego stosowania.

Grupa badawcza, przydzielona losowo do protokołu peelingu, stosowała dwutygodniowy schemat peelingu, rozpoczynając 15 dni przed laserowym resurfacingiem skóry, z jednym dniem przerwy (bez aplikacji) przed zabiegiem.

2.7. Protokół leczenia
Wszyscy pacjenci otrzymali miejscowo 23% lidokainę i 7% tetrakainę w roztworze bezwodnym na obszary docelowe na 60 minut przed zabiegiem. Miejscowy krem znieczulający został usunięty przed ablacyjną terapią CO2. Pacjenci zostali poddani zabiegowi z użyciem frakcyjnego systemu laserowego eCO2 Plus (Lutronic Corporation, Billerica, MA, USA), a wszystkie zabiegi wykonywał jeden dermatolog, aby zapewnić spójność. Każdy obszar kosmetyczny był początkowo leczony jednym zabiegiem, a następnie drugim po zakończeniu leczenia wszystkich obszarów.

2.8. Parametry lasera
Intensywność 110–120 milidżuli

Gęstość pokrycia: 5% na przejście, łącznie 15% pokrycia w ciągu 3 przejść

Rozmiar plamki: 120 μm (standaryzowany)

Obszar badania ograniczono do prawego i lewego policzka w celu standaryzacji w ocenie PIHASI. Chociaż niektórzy pacjenci byli poddawani zabiegowi na dodatkowych obszarach (np. skronie, czoło, nos), zostały one wyłączone z analizy. W żadnym przypadku nie stosowano chłodzenia naskórka.

2.9. Opieka po zabiegu
Pacjenci z grupy peelingu wznowili peeling 7 dni po resurfacingu, po potwierdzeniu całkowitej reepitalizacji. Zalecono im kontynuację przez 4 tygodnie.

2.9.1. Obie grupy otrzymały standaryzowaną pielęgnację po zabiegu laserowym, która obejmowała:
Cetaphil Gentle Skin Cleanser (Galderma, Fort Worth, TX, USA) i białą parafinę miękką, nakładane trzy razy dziennie przez 4 dni, a następnie dwa razy dziennie przez 3 dni.

Krem z filtrem przeciwsłonecznym (fizyczny SPF 50+), nakładanym dwa razy dziennie po reepitalizacji, niezależnie od ekspozycji na słońce. Ilość kremu była standaryzowana do długości dwóch palców na aplikację.

Osoby z grupy badanej otrzymały polecenie stosowania wyłącznie nowego peelingu, bez dodatkowych preparatów miejscowych.

2.9.2. Leki
Wszystkim uczestnikom przepisano doksycyklinę w dawce 50 mg raz dziennie przez 7 dni.

Dwóm pacjentom z opryszczką w wywiadzie podawano walacyklowir w dawce 500 mg dwa razy dziennie.

2.9.3. Działania niepożądane
Zaobserwowano dwa przypadki łagodnego do umiarkowanego podrażnienia skóry, charakteryzującego się uporczywym złuszczaniem, świądem i lekkim dyskomfortem. Jeden przypadek wystąpił w tygodniach 2–3, a drugi w tygodniach 3–4. Objawy ustąpiły po tymczasowym zaprzestaniu peelingu na 4 dni, po czym leczenie stopniowo wznowiono od piątego dnia.

Nie zgłoszono przypadków przedłużającego się rumienia, uporczywego podrażnienia ani reakcji alergicznych.

2.10. Ocena skóry
Wszyscy pacjenci zostali poddani ocenie klinicznej w 3. i 6. tygodniu po leczeniu.

2.10.1. Ocena w trybie ślepym
Główny dermatolog nie znał sposobu przydzielania pacjentów do leczenia i oceniał wyniki na podstawie standaryzowanych zdjęć wykonanych przy użyciu Clinical Imaging System (Sydney, Australia) [23].

2.10.2. Standaryzacja zdjęć
Zdjęcia porównawcze wykonano w kontrolowanych warunkach, aby zapewnić spójne oświetlenie, kąt i ekspozycję. System obrazowania służył do utrzymania stałych odległości, oświetlenia, ustawień ekspozycji i kątów kamery, zapewniając standaryzację zdjęć. Wykonano zdjęcia przed leczeniem i 6 tygodni po leczeniu (rysunki 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9).

3. Wyniki
   3.1. Wynik główny
   Po 6 tygodniach od zabiegu mediana wyniku PIHASI w grupie poddanej peelingowi wyniosła 0,0 (IQR: 0,0–0,2), w porównaniu z 0,2 (IQR: 0,2–0,4) w grupie kontrolnej, co wskazuje na mniejsze nasilenie przebarwień po zabiegu laserowym. Różnica była statystycznie istotna (p = 0,015), co potwierdza skuteczność peelingu w zmniejszaniu ryzyka PIH (tabele 2 i 3).

3.2. Wyniki drugorzędne
Re-epitalizacja, definiowana jako brak strupów, była podobna w obu grupach i wystąpiła w 6,4. dniu w grupie peelingu i w 6,2. dniu w grupie kontrolnej. Ocena stopnia zaawansowania blizn potrądzikowych za pomocą skali Goodmana i Barona nie wykazała istotnej różnicy w obu grupach (p = 0,694), ze średnią redukcją 1,27 ± 0,59 w grupie peelingu i 1,36 ± 0,63 w grupie kontrolnej (Tabela 4).

Wyniki te sugerują, że peeling chemiczny przed i po zabiegu z użyciem systemu MelanoPro Peel System skutecznie zmniejsza ryzyko PIH po frakcyjnym resurfacingu laserem CO2, szczególnie u pacjentów z zespołem Fitzpatricka III–V, u których historycznie występowały powikłania związane z dużą pigmentacją. Co istotne, mediana wyniku PIHASI wynosząca 0,0 w grupie peelingu wskazuje na brak widocznej pigmentacji u większości leczonych osób, co podkreśla jego potencjał jako standardowej terapii wspomagającej w zapobieganiu PIH.

4. Dyskusja
   4.1. Optymalizacja leczenia laserem CO2 w remodelingu blizn potrądzikowych i zapobieganiu PIH
   Resurfacing laserem CO2 pozostaje złotym standardem w remodelingu blizn potrądzikowych, wykazując skuteczność w przypadku różnych typów blizn w FST I–V.

Chociaż nie jest przeciwwskazany u osób o ciemniejszej karnacji (FST IV–VI), jego stosowanie jest trudne ze względu na wysoką częstość występowania PIH, sięgającą w niektórych przypadkach nawet 100% [26]. Połączenie zwiększonej reaktywności melanocytów w ciemniejszej skórze i obciążenia termicznego laserów CO2 często prowadzi do nadmiernej stymulacji pigmentacji i hiperpigmentacji po zabiegu.

4.2. Strategie zapobiegania i leczenia PIH
Z uwagi na wysokie ryzyko wystąpienia PIH, kluczowe znaczenie ma strategiczna profilaktyka i wczesna interwencja. Badano różne strategie przed, w trakcie i po zabiegu w celu złagodzenia zmian pigmentacyjnych, przy czym od dawna zaleca się ścisłą fotoprotekcję przez 2–4 tygodnie przed i po zabiegu. Ustawienia lasera są również dostosowywane w celu zminimalizowania uszkodzeń termicznych, zmniejszając ryzyko PIH [13].

Spośród leków miejscowych inhibitory tyrozynazy pozostają podstawą profilaktyki PIH, a najskuteczniejszy jest hydrochinon. Jednak jego wysoki potencjał drażniący, obawy dotyczące bezpieczeństwa i ograniczenia regulacyjne ograniczają jego powszechne stosowanie [27]. W ciągu ostatniej dekady pojawiły się nowe formulacje łączące wiele inhibitorów tyrozynazy i środków złuszczających jako alternatywy [26, 28].

4.3. Rola peelingu chemicznego w zapobieganiu PIH

Peeling chemiczny, czyli chemioeksfoliacja, to ekonomiczna i szeroko stosowana technika leczenia zaburzeń pigmentacji. Regulując grubość naskórka, równomierny rozkład melaniny i stymulując produkcję kolagenu w skórze właściwej, peelingi chemiczne poprawiają koloryt i teksturę skóry. Ich skuteczność w leczeniu melasmy, trądziku, przebarwień naczyniowych (PIH) i blizn jest dobrze udokumentowana, co czyni je bezpieczną i dostępną opcją leczenia przebarwień [29].

Większość badań koncentrowała się na leczeniu przebarwień naczyniowych (PIH) po zabiegu. Nasze podejście kładzie jednak nacisk na zapobieganie przebarwieniom naczyniowym (PIH) poprzez integrację nowatorskiego peelingu zarówno jako środka przygotowującego przed frakcyjnym resurfacingu laserem CO2, jak i interwencji po zabiegu, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia przebarwień naczyniowych (PIH). Prawidłowe przygotowanie skóry jest szczególnie istotne w przypadku zanikowych blizn potrądzikowych o ciemnej karnacji, gdzie lasery o wysokiej fluencji są ograniczone ze względu na ryzyko wystąpienia przebarwień naczyniowych (PIH). Przygotowanie skóry przed zabiegiem laserowym zwiększa tolerancję skóry, skraca czas gojenia się ran i poprawia współpracę pacjenta [13]. Włączenie przeciwutleniaczy i przeciwzapalnych kosmetyków pomaga chronić przed uszkodzeniami spowodowanymi promieniowaniem UV i zapobiegać dalszej pigmentacji [18].

MelanoPro Peel System to nowatorski preparat składający się z kwasu azelainowego, kwasu traneksamowego, kwasu salicylowego, kwasu glikolowego i mlekowego, retinolu, niacynamidu oraz opatentowanych peptydów (Tabela 5).

4.4. Kwas azelainowy i jego rola w leczeniu przebarwień okołomieszkowych (PIH)
Kwas azelainowy jest jednym z kluczowych składników systemu MelanoPro Peel w stężeniu 10%. Początkowo był on formułowany jako 20% krem na trądzik, a później jako 15% żel na trądzik różowaty. Obecnie jest stosowany w leczeniu przebarwień okołomieszkowych (PIH) ze względu na jego zdolność do hamowania tyrozynazy, kluczowego enzymu w produkcji melaniny [31]. Ponadto, selektywnie oddziałuje na nadaktywne melanocyty poprzez hamowanie syntezy DNA i enzymów mitochondrialnych, co prowadzi do cytotoksycznego działania na nieprawidłowe komórki produkujące pigment, jednocześnie oszczędzając skórę normalną. Badania pokazują, że krem z 20% kwasem azelainowym znacząco redukuje przebarwienia, a w połączeniu z 15%–20% kwasem glikolowym, jego skuteczność w leczeniu przebarwień twarzy, w tym melasmy i przebarwień okołomieszkowych (PIH), jest porównywalna z 4% hydrochinonem [32, 33].

4.5. Rola kwasu traneksamowego (TA) w zapobieganiu hiperpigmentacji
Wykazano, że TA skutecznie moduluje melanogenezę poprzez redukcję zawartości melaniny i aktywności tyrozynazy w melanocytach. Hamuje również ekspresję kluczowych białek melanogennych, takich jak białko tyrozynazy 1 (TRP-1) i TRP-2, co prowadzi do zmniejszenia produkcji pigmentu [34].

Po zabiegach laserowych TA pomaga złagodzić melanogenezę wywołaną stanem zapalnym poprzez aktywację szlaku sygnałowego ERK i hamowanie ekspresji czynnika transkrypcyjnego indukującego melanocyty (MITF), który odgrywa kluczową rolę w syntezie melaniny [34].

TA wykazała również skuteczność w leczeniu melasmy, hamując indukowaną promieniowaniem UV aktywność plazminy, zmniejszając w ten sposób poziom kwasu arachidonowego i prostaglandyn, o których wiadomo, że stymulują melanocyty i zwiększają pigmentację [35].

Chociaż badania wskazują, że doustne podanie TA w dużych dawkach (1500 mg dziennie) po laseroterapii Q-switch nie zapobiega znacząco PIH, dowody sugerują, że doustne podanie może ułatwić usunięcie PIH w ciągu 6 tygodni. Doprowadziło to do rekomendacji dalszych badań nad podawaniem przed zabiegiem w celu poprawy wyników [17].

4.6. Inne składniki aktywne w systemie MelanoPro Peel
Kwas salicylowy (SA) to beta-hydroksykwas (BHA) o właściwościach chemioeksfoliacyjnych. Był szeroko badany pod kątem skuteczności w leczeniu PIH, szczególnie w przypadku wyższego FST, zarówno jako samodzielny peeling chemiczny (30% SA), jak i w połączeniu z hydrochinonem 4% [36, 37]. Chociaż hydrochinon jest często stosowany w połączeniu z SA, jego długoterminowe włączenie do schematów leczenia pozostaje niedostatecznie zbadane, a obawy dotyczące jego profilu bezpieczeństwa i potencjalnych działań niepożądanych utrzymują się.

Joshi i in. ocenili seryjne peelingi SA (20–30%) u pacjentów z PIH (wg skali Fitzpatrick IV–VI), porównując leczone i nieleczone połowy twarzy. Chociaż zaobserwowano niewielką poprawę kliniczną, wyniki nie były statystycznie istotne [38].

Ahn i wsp. opisali efekt wybielający po zastosowaniu 30% peelingów SA w przypadku PIH wywołanego trądzikiem, zauważając istotną redukcję rumienia, przetłuszczania, suchości i łuszczenia się skóry. Efekt ten jest szczególnie istotny przy wyborze peelingów chemicznych dla ciemniejszych odcieni skóry [39].

Kwas glikolowy (GA) i kwas mlekowy (LA) to alfa-hydroksykwasy (AHA), które hamują powstawanie melaniny poprzez bezpośrednie hamowanie aktywności tyrozynazy, co jest niezależne od ich właściwości kwasowych. Ich rola w leczeniu zmian pigmentacyjnych wykracza poza przyspieszenie odnowy naskórka, ponieważ aktywnie hamują również produkcję melaniny w melanocytach. Ten podwójny mechanizm sprawia, że GA i LA są cennymi środkami w walce z hiperpigmentacją i poprawiają koloryt skóry [40].

Grover i wsp. donieśli, że peelingi z kwasem glikolowym spowodowały znaczną poprawę w zakresie PIH po 16 tygodniach [41]. Podobnie Burns i wsp. stwierdzili, że osoby o ciemniejszej karnacji odczuły szybszą i bardziej wyraźną poprawę po peelingach z kwasem glikolowym w porównaniu z grupą kontrolną [42]. Efekt ten przypisuje się złuszczaniu pigmentowanych komórek naskórka, a następnie reepitalizacji komórek zawierających mniej melaniny.

Retinol, pochodna witaminy A, odgrywa rolę w leczeniu PIH poprzez hamowanie transkrypcji tyrozynazy i przyspieszenie odnowy naskórka, wspomagając usuwanie i rozprowadzanie melaniny. Może być stosowany samodzielnie lub w połączeniu z innymi środkami depigmentującymi. Dostępny w stężeniach od 0,01% do 0,1%, jego stosowanie wymaga ostrożności, szczególnie w przypadku ciemniejszej karnacji, ponieważ wyższe stężenia tretinoiny mogą powodować podrażnieniowe zapalenie skóry, potencjalnie pogarszając PIH [43]. System MelanoPro Peel zawiera retinol w stężeniu 0,25%–0,3%, co może wyjaśniać przejściowe podrażnieniowe zapalenie skóry obserwowane w dwóch przypadkach w naszym badaniu. Objawy były jednak łagodne i ustępowały samoistnie.

Niacynamid, forma witaminy B3, był badany pod kątem jego roli w leczeniu zaburzeń pigmentacyjnych, głównie poprzez zmniejszanie transferu melanosomów, a nie bezpośrednie hamowanie aktywności tyrozynazy lub proliferacji melanocytów. Hakozaki i in. wykazano, że niacynamid zmniejsza transfer melanosomów o 35–68%, prawdopodobnie poprzez zakłócenie interakcji sygnałowej między keratynocytami a melanocytami. Badania kliniczne wykazały, że preparaty zawierające 2–5% niacynamidu skutecznie rozjaśniają melasmę i hiperpigmentację wywołaną promieniowaniem UV [44]. Konieczne są jednak dalsze badania w celu ustalenia jego bezpieczeństwa i skuteczności w leczeniu PIH.

Acetyl heksapeptyd-1 to peptyd znany ze swoich właściwości depigmentujących, ponieważ zmniejsza produkcję melaniny i transfer melanosomów do keratynocytów [30]. Chociaż jest szeroko stosowany w produktach do pielęgnacji skóry przeciwstarzeniowej ze względu na zdolność do redukcji zmarszczek statycznych i dynamicznych, istnieje niewiele opublikowanych danych na temat jego roli w zaburzeniach pigmentacji [45]. Sugeruje to, że jego zastosowanie w poprawie hiperpigmentacji może stanowić nowe i rozwijające się zastosowanie, które wymaga dalszych badań.

5. Wnioski
   Chociaż próba badawcza była niewielka, wyniki te wskazują, że wstępne i końcowe leczenie skóry twarzy w FST III–V za pomocą nowatorskiego, domowego systemu peelingującego może znacząco zmniejszyć częstość występowania PIH po frakcyjnym resurfacingu laserowym CO2. Ten nowatorski peeling jest skuteczną metodą minimalizacji PIH, charakteryzującą się wysokim zadowoleniem pacjentów, niską liczbą działań niepożądanych i brakiem konieczności przepisywania hydrochinonu. Oprócz zmniejszenia pigmentacji, pacjenci zgłaszali poprawę ogólnej jakości skóry, w tym poprawę jej tekstury i zmniejszenie szorstkości. Lista składników dostępnych bez recepty stanowi bezpieczniejszą i bardziej dostępną alternatywę dla pacjentów poszukujących kontroli pigmentacji po laserowym resurfacingu.

Źródła:

• 1. Tan J., Beissert S., Cook‐Bolden F., et al., “Evaluation of Psychological Well‐Being and Social Impact of Atrophic Acne Scarring: A Multinational, Mixed‐Methods Study,” JAAD International 6 (2022): 43–50. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• 2. Jacob C. I., Dover J. S., and Kaminer M. S., “Acne Scarring: A Classification System and Review of Treatment Options,” Journal of the American Academy of Dermatology 45, no. 1 (2001): 109–117. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 3. Chwalek J. and Goldberg D. J., “Ablative Skin Resurfacing,” Current Problems in Dermatology 42 (2011): 40–47. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 4. Preissig J., Hamilton K., and Markus R., “Current Laser Resurfacing Technologies: A Review That Delves Beneath the Surface,” Seminars in Plastic Surgery 26, no. 3 (2012): 109–116. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• 5. Cheyasak N., Manuskiatti W., Maneeprasopchoke P., and Wanitphakdeedecha R., “Topical Corticosteroids Minimise the Risk of Postinflammatory Hyper‐Pigmentation After Ablative Fractional CO₂ Laser Resurfacing in Asians,” Acta Dermato‐Venereologica 95, no. 2 (2015): 201–205. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 6. Chan H. H., Manstein D., Yu C. S., Shek S., Kono T., and Wei W. I., “The Prevalence and Risk Factors of Post‐Inflammatory Hyperpigmentation After Fractional Resurfacing in Asians,” Lasers in Surgery and Medicine 39, no. 5 (2007): 381–385. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 7. Weiner S. F., “Radiofrequency Microneedling: Overview of Technology, Advantages, Differences in Devices, Studies, and Indications,” Facial Plastic Surgery Clinics of North America 27, no. 3 (2019): 291–303. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 8. Kauvar A. N., “Fractional Nonablative Laser Resurfacing: Is There a Skin Tightening Effect?,” Dermatologic Surgery 40, no. Suppl 12 (2014): S157–S163. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 9. You H. J., Kim D. W., Yoon E. S., and Park S. H., “Comparison of Four Different Lasers for Acne Scars: Resurfacing and Fractional Lasers,” Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery 69, no. 4 (2016): e87–e95. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 10. Prohaska J. H. M., Laser Complications (StatPearls Publishing, 2023), https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK532248/. [PubMed] [Google Scholar]
• 11. Sriprachya‐anunt S., Marchell N. L., Fitzpatrick R. E., Goldman M. P., and Rostan E. F., “Facial Resurfacing in Patients With Fitzpatrick Skin Type IV,” Lasers in Surgery and Medicine 30, no. 2 (2002): 86–92. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 12. Wanitphakdeedecha R., Phuardchantuk R., and Manuskiatti W., “The Use of Sunscreen Starting on the First Day After Ablative Fractional Skin Resurfacing,” Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology 28, no. 11 (2014): 1522–1528. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 13. Arsiwala S. Z. and Desai S. R., “Fractional Carbon Dioxide Laser: Optimizing Treatment Outcomes for Pigmented Atrophic Acne Scars in Skin of Color,” Journal of Cutaneous and Aesthetic Surgery 12, no. 2 (2019): 85–94. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• 14. West T. B. and Alster T. S., “Effect of Pretreatment on the Incidence of Hyperpigmentation Following Cutaneous CO₂ Laser Resurfacing,” Dermatologic Surgery 25, no. 1 (1999): 15–17. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 15. Lueangarun S., Srituravanit A., and Tempark T., “Efficacy and Safety of Moisturizer Containing 5% Panthenol, Madecassoside, and Copper‐Zinc‐Manganese Versus 0.02% Triamcinolone Acetonide Cream in Decreasing Adverse Reaction and Downtime After Ablative Fractional Carbon Dioxide Laser Resurfacing: A Split‐Face, Double‐Blinded, Randomized, Controlled Trial,” Journal of Cosmetic Dermatology 18, no. 6 (2019): 1751–1757. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 16. Wei M., Li L., Zhang X. F., Li M., Wang B., and Yan Y., “Fusidic Acid Cream Comparatively Minimizes Signs of Inflammation and Postinflammatory Hyperpigmentation After Ablative Fractional CO(2) Laser Resurfacing in Chinese Patients: A Randomized Controlled Trial,” Journal of Cosmetic Dermatology 20, no. 6 (2021): 1692–1699. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 17. Rutnin S., Pruettivorawongse D., Thadanipon K., and Vachiramon V., “A Prospective Randomized Controlled Study of Oral Tranexamic Acid for the Prevention of Postinflammatory Hyperpigmentation After Q‐Switched 532‐Nm Nd:YAG Laser for Solar Lentigines,” Lasers in Surgery and Medicine 51, no. 10 (2019): 850–858. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 18. Desai S., Ayres E., Bak H., et al., “Effect of a Tranexamic Acid, Kojic Acid, and Niacinamide Containing Serum on Facial Dyschromia: A Clinical Evaluation,” Journal of Drugs in Dermatology 18, no. 5 (2019): 454–459. [PubMed] [Google Scholar]
• 19. Gad S. E., Neinaa Y. M. E., Rizk O. K., and Ghaly N. E. R., “Efficacy of Platelet‐Poor Plasma Gel in Combination With Fractional CO(2) Laser in Striae Distensae: A Clinical, Histological, and Immunohistochemical Study,” Journal of Cosmetic Dermatology 20, no. 10 (2021): 3236–3244. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 20. Jung J. A., Kim B. J., Kim M. S., et al., “Protective Effect of Botulinum Toxin Against Ultraviolet‐Induced Skin Pigmentation,” Plastic and Reconstructive Surgery 144, no. 2 (2019): 347–356. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 21. Noh T. K., Chung B. Y., Kim S. Y., et al., “Novel Anti‐Melanogenesis Properties of Polydeoxyribonucleotide, a Popular Wound Healing Booster,” International Journal of Molecular Sciences 17, no. 9 (2016): 1448. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• 22. Cho B., Lee J., Won Y., et al., “Skin Brightening Efficacy of Exosomes Derived From Human Adipose Tissue‐Derived Stem/Stromal Cells: A Prospective, Split‐Face, Randomized Placebo‐Controlled Study,” Cosmetics 7 (2020): 90. [Google Scholar]
• 23. Imaging C , “Clinical Imaging System,” 2025, https://www.clinicalimaging.com.au/home.
• 24. Lazar M., Shih S., Rajanala S., De La Garza H., Kennedy K., and Vashi N., PIHASI, PIDASI, and IGA Scales, 1st ed. (Mendeley Data, 2024). [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 25. Lazar M., Shih S., Rajanala S., De La Garza H., Kennedy K. F., and Vashi N. A., “PIDASI and PIHASI: Scoring Tools for Assessment of Postinflammatory Hyperpigmentation,” Journal of the American Academy of Dermatology 91, no. 1 (2024): 142–144. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 26. Bin Dakhil A., Shadid A., and Altalhab S., “Post‐Inflammatory Hyperpigmentation After Carbon Dioxide Laser: Review of Prevention and Risk Factors,” Dermatology Reports 15, no. 4 (2023): 9703. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• 27. Schwartz C., Jan A., and Zito P. M., Hydroquinone (StatPearls Publishing, 2023), https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539693/. [PubMed] [Google Scholar]
• 28. Mar K., Khalid B., Maazi M., Ahmed R., Wang O. J. E., and Khosravi‐Hafshejani T., “Treatment of Post‐Inflammatory Hyperpigmentation in Skin of Colour: A Systematic Review,” Journal of Cutaneous Medicine and Surgery 28, no. 5 (2024): 473–480. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• 29. Dayal S., Sahu P., Sangal B., and Sharma S., “Role of Chemical Peels in Postinflammatory Hyperpigmentation: A Comprehensive Review,” Pigment International 6, no. 2 (2019): 59. [Google Scholar]
• 30. Pro D. MelanoPro Peel System [PDF File] (Dermalogica Pro, 2024). [Google Scholar]
• 31. Halder R. M. and Richards G. M., “Topical Agents Used in the Management of Hyperpigmentation,” Skin Therapy Letter 9, no. 6 (2004): 1–3. [PubMed] [Google Scholar]
• 32. Lowe N. J., Rizk D., Grimes P., Billips M., and Pincus S., “Azelaic Acid 20% Cream in the Treatment of Facial Hyperpigmentation in Darker‐Skinned Patients,” Clinical Therapeutics 20, no. 5 (1998): 945–959. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 33. Kakita L. S. and Lowe N. J., “Azelaic Acid and Glycolic Acid Combination Therapy for Facial Hyperpigmentation in Darker‐Skinned Patients: A Clinical Comparison With Hydroquinone,” Clinical Therapeutics 20, no. 5 (1998): 960–970. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 34. Kim M. S., Bang S. H., Kim J. H., Shin H. J., Choi J. H., and Chang S. E., “Tranexamic Acid Diminishes Laser‐Induced Melanogenesis,” Annals of Dermatology 27, no. 3 (2015): 250–256. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
• 35. Kim K. M. and Lim H. W., “The Uses of Tranexamic Acid in Dermatology: A Review,” International Journal of Dermatology 62, no. 5 (2023): 589–598. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 36. Grimes P. E., “The Safety and Efficacy of Salicylic Acid Chemical Peels in Darker Racial‐Ethnic Groups,” Dermatologic Surgery 25, no. 1 (1999): 18–22. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 37. Bari A. U., Iqbal Z., and Rahman S. B., “Tolerance and Safety of Superficial Chemical Peeling With Salicylic Acid in Various Facial Dermatoses,” Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology 71, no. 2 (2005): 87–90. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 38. Joshi S. S., Boone S. L., Alam M., et al., “Effectiveness, Safety, and Effect on Quality of Life of Topical Salicylic Acid Peels for Treatment of Postinflammatory Hyperpigmentation in Dark Skin,” Dermatologic Surgery 35, no. 4 (2009): 638–644. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 39. Ahn H. H. and Kim I.‐H., “Whitening Effect of Salicylic Acid Peels in Asian Patients,” Dermatologic Surgery 32 (2006): 372–375. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 40. Usuki A., Ohashi A., Sato H., Ochiai Y., Ichihashi M., and Funasaka Y., “The Inhibitory Effect of Glycolic Acid and Lactic Acid on Melanin Synthesis in Melanoma Cells,” Experimental Dermatology 12, no. Suppl 2 (2003): 43–50. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 41. Grover C. and Reddu B. S., “The Therapeutic Value of Glycolic Acid Peels in Dermatology,” Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology 69, no. 2 (2003): 148–150. [PubMed] [Google Scholar]
• 42. Burns R. L., Prevost‐Blank P. L., Lawry M. A., Lawry T. B., Faria D. T., and Fivenson D. P., “Glycolic Acid Peels for Postinflammatory Hyperpigmentation in Black Patients. A Comparative Study,” Dermatologic Surgery 23, no. 3 (1997): 171–174. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 43. Callender V. D., St Surin‐Lord S., Davis E. C., and Maclin M., “Postinflammatory Hyperpigmentation: Etiologic and Therapeutic Considerations,” American Journal of Clinical Dermatology 12, no. 2 (2011): 87–99. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 44. Hakozaki T., Minwalla L., Zhuang J., et al., “The Effect of Niacinamide on Reducing Cutaneous Pigmentation and Suppression of Melanosome Transfer,” British Journal of Dermatology 147, no. 1 (2002): 20–31. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
• 45. Ye Y., Li Y., Xu C., and Wei X., “Improvement of Mild Photoaged Facial Skin in Middle‐Aged Chinese Females by a Supramolecular Retinol Plus Acetyl Hexapeptide‐1 Containing Essence,” Skin Health and Disease 3, no. 4 (2023): e239. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]